پروژه دانشجویی مقاله ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب در wor
پروژه دانشجویی مقاله ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب در word دارای 124 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب در word
مقدمه
فصل اول؛ واژه شناسی سکولاریزم وسکولاریزاسیون
1- ریشه لغوی
2- معادل‌های واژه سکولار
3- معادل‌های فارسی
3-1 ؛ سکولاریزم
3-2 ؛ سکولاریزاسیون
3-3 ؛ سکولار
4- تفاوت سکولاریزم وسکولاریزاسیون
5- تطورتاریخی اصطلاح سکولاریزم وسکولاریزاسیون
فصل دوم:تطورتاریخی شکل‌گیری مفهوم سکولاریزاسیون دراندیشه مسیحی ـ غربی
1- مقدمه
2- ازمسیح(ع)تامسیحیت
3- ازدنیوی شدن مسیحیت تا سکولاریزاسیون جامعه مسیحی
3-1- دنیوی شدن مسیحیت
3-1-1- تحریرکتاب مقدس
3-1-2- شکل‌گیری کلیسا
3-2- سکولاریزاسیون جامعه مسیحی
3-2-1- جوهرمستعدمسیحیت
3-2-2- سرگذشت تاریخی مسیحیت
3- منشأ نظریه حکومت سکولار در زمینه انجیلی ـ مسیحی
3-1- قدرت دولت،قدرت کلیسا
3-2- برتری کلیسابرحکومت
3-3- دواعی برتری کلیسا بر حکومت
4- طرح نظریه حکومت سکولار در زمینه انجیلی ـ مسیحی
4-1- نظریه سنت توماس آکویناس درطرح حکومت سکولار
5- تلاش برای گذرازاندیشه نظام الهی ـ بشری،به اندیشه نظام بشری
6- گسترش فرهنگ مسیحی ، گامی به سوی رنسانس
فصل سوم: نگاه رنسانس درباره انسان
1- ویژگی عمومی رنسانس
2- نگاه رنسانس دربارهانسان
2-1- مدخل
2-2- ریشه لغوی ومعنایی اومانیسم
3- زمینه انجیلی انسنان گرایی رنسانس
3-1- سنت یهودی
3-2- سنت کلاسیک
3-3- سنت انجیلی
4- تأثیر تفکر افلاطونی بر نگاه رنسانس درباره انسان
5- نتیجه بحث
فصل چهارم:مروری برروندسکولاریزاسیون درنهضت اصلاح دین
1- کلیات
2- مؤلفه‌های فرهنگ سکولاردراندیشه اصلاح دین
2-1- نگرش مثبت به دنیا
2-1-1- تأکیدجدیدبرآموزهآفرینش ونجات
2-1-2- احیای اندیشه دعوت دنیوی ازفردمسیحی
2-2- اخلاق کاردرآئین پروتستان
2-3- ریشه‌های سرمایه‌داری
3- نتیجه بحث
فصل پنجم : تأثیر عصر روشنگری بر بینش سکولار
1- مقدمه
2- تأثیر اندیشه عصر روشنگری بر بینش سکولار
3- مؤلفه های مهم فرهنگ سکولار در عصر روشنگری
3-1- دئیسم
3-2- نظریه پیشرفت
4- نتیجه بحث
خلاصه و نتیجه گیری
منابع و مآخذ
منابع فارسی
منابع لاتین
بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب در word
1- احمدی، بابک، معمای مدرنیته، تهران، نشر مرکز،
2- استکهاوس، ماکس، ل. «سیاست و دین»، (از کتاب دایره المعارف دین زیرنظر میرچا الیاده)، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران، نشر طرح نو، 1374
3- آشتیانی، جلال الدین، تحقیقی در دین مسیح، تهران، نشر مرکز، 1368
4- الیاده، میرچا، فرهنگ و دین، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی و دیگران، تهران، نشر طرح نو، 1374
5- باربور. ایان. علم و دین ، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی و دیگران ، تهران، نشر طرح نو، 1374
6- بارنز، هـ. و بکر، ه، تاریخ اندیشه های اجتماعی، ترجمه جواد یوسفیان و علی اصغر مجیدی، تهران، نشر کتابهای جیبی، 1358
7- بخشایشی اردستانی، احمد، «پیدایش سکولاریزم»، تهران، فصلنامه کتاب نقد شماره 1
8- براون، کالین، فلسفه و ایمان مسیحی، ترجمه طه طاووس میکائیلیان، تهران، نشر علمی و فرهنگی، 1375
9- برقعی، محمد، سکولاریسم ازنظر تا عمل، تهران، نشر قطره، 1381
10- باطنی، محمدرضا، فرهنگ انگلیسی – فارسی (ویرایش 2) تهران ، نشر فرهنگ معاصر، 1376
11- بریجانیان، ماری، فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، ویراسته بهاءالدین خرمشاهی، تهران ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 1373
12- بورکهارت، یاکوب، فرهنگ رنسانس در ایتالیا، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، نشر طرح نو، 1376
13- بوری، جی. بی. تاریخ آزادی فکر، ترجمه حمید نیرنوری، تهران، نشر کتابخانه دانش، 1329
14- پاپکین، ریچارد، کلیات فلسفه، ترجمه‌جلال الدین مجتبوی، تهران، نشر دانشگاه تهران، 1356
15- پولادی، کمال، تاریخ اندیشه سیاسی درغرب (از سقراط تا ماکیاول)، تهران، نشر مرکز، 1382
16- تنیدل، گلن، فلسفه سیاسی چیست، ترجمه محمود صدری، تهران، نشر علمی و فرهنگی، 1374
17- تیلیش، پل، الهیات فرهنگ، ترجمه مراد فرهادپور و فضل الله پاکزاد، تهران، طرح نو، 1376
18- جعفری، محمدتقی، «تحقیق و بررسی سکولاریزم»، تهران، فصلنامه قبسات، 1375
19- جهانبگلو، رامین، ماکیاول و اندیشه رنسانس، تهران، نشر مرکز، 1372
20- ــــــــــــــ ، مدرنیته،دموکراسی و روشنفکران ، تهران ، نشر مرکز، 1372
21- داوری اردکانی، رضا، «سکولاریزم و فرهنگ»، تهران، فصلنامه فرهنگ شماره 21
22- دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تمدن (قیصر و مسیح)، ترجمه پرویز داریوش، تهران، انتشارات و آموزش اسلامی، 1370
23- دیویس، تونی، اومانیسم، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر مرکز، 1378
24- رادها کریشنان، سرواپلی، مذهب درشرق و غرب، ترجمه فریدون گرگانی، تهران، سازمان کتابهای جیبی، 1344
25- راسل، برتراند، تاریخ فلسفه غرب، (2جلد)، ترجمه نجف دریابندری، تهران، نشر پرواز، 1365
26- ربانی گلپایگانی، علی، ریشه ها و نشانه های سکولاریزم، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1381
27- رشاد، علی اکبر، «دلایل پیدایی و پایانی سکولاریزم»، تهران، فصلنامه کتاب نقد، شماره 1
28- ژیلسون، اتین، خدا و فلسفه، ترجمه شهرام پازوکی، تهران، نشر حقیقت، 1374
29- ــــــــــــــ، نقد تفکر فلسفی غرب، ترجمه احمد احمدی، تهران، نشر حکمت، 1357
30- سروش، عبدالکریم، «معنا و مبنای سکولاریزم»، تهران، فصلنامه کیان شماره 26
31- سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، مسیحیت، قم، نشر نگاه نو، 1381
32-) سعیدی، علی، «مبانی و لوازم کلامی سکولاریزم»، تهران، فصلنامه کتاب نقد، شماره 1
33- شریعتمداری، حمیدرضا، سکولاریزم درجهان عرب، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1382
34- شجاعی زند، علیرضا، دین، جامعه و عرفی شدن، جستارهایی درجامعه شناسی دین، تهران، نشر مرکز، 1380
35- طباطبایی، جواد، مفهوم ولایت مطلقه دراندیشه سده های میانه، تهران، مؤسسه پژوهشی نگاه معاصر، 1380
36- فرهادپور، مراد، «نکاتی پیرامون سکولاریزم»، تهران، فصلنامه کیان (شماره 26)
37- قدردان قراملک، محمدحسن، سکولاریزم درمسیحیت و اسلام، حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1380
38- کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه غرب از دکارت تا لایب نیتس، ترجمه غلامرضا اعوانی ، تهران، نشر سروش ، 1380
39- ــــــــــــــــــ، فریدریش نیچه، فیلسوف فرهنگ، ترجمه علیرضا بهبهانی و علی اصغر حلبی، تهران، انتشارات بهبهانی، 1371
40- کارپنتر، همفری، عیسی، ترجمه حسن کامشاد، تهران، نشر طرح نو، 1374
41- کانت ، امانوئل، در پاسخ به روشن نگری چیست، ترجمه سیروس آرین پور،تهران، نشر آگاه، 1377
42- کرنز، ارل، سرگذشت مسیحیت درطول تاریخ، ترجمه آرمان رشدی، تهران، نشر آموزشگاه کتاب مقدس، 1994،
43- گواهی، عبدالرحیم، فرهنگ ادیان، بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی 1374
44- لسلی دانستن، جی، آیین پروتستان، عبدالرحیم سلیمانی اردستانی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول، 1377
45- محمدی مجید، دین علیه ایمان؛ مباحثی در جامعه شناسی دین، تهران، نشر کویر، 1378
46- مددپور ، محمد، سیرحکمت و هنر مسیحی (عصر خرد)، تهران، نشر سوره مهر، 1382
47- مک کونیکا، جیمز، اراسموس، ترجمه عبدالله کوثری، تهران، نشر طرح نو، 1374
48- مک گراث، آلیستر، مقدمه ای برتفکر نهضت ا صلاح دین، ترجمه بهروز حدادی، قم، مرکز مطالعات وتحقیقات ادیان و مذاهب، 1382
49- میلر، و. م، تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران، ترجمه علی نخستین، لیپسیک آلمان، 1931
50- وبر، ماکس، اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری، ترجمه عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری کاشانی، تهران، نشر علمی فرهنگی، چاپ اول 1373
51- ویلسون، برایان. آر، «سکولاریزاسیون»، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران، نشر طرح نو 1374
52- ویلم، ژان، پل، جامعه شناسی ادیان، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، نشر تبیان، 1377
53- هگل، فریدریش ویلهلم، استقرار شریعت در مذهب مسیح، ترجمه باقر پرهام، تهران، نشر آگاه، 1369
54- همتی، همایون، «ناکامی در تبیین معنا و مبنای سکولاریزم»، تهران، فصلنامه کتاب نقد، ش 1
55- ـــــــــــ ، «سکولاریزم و اندیشه دینی درجهان معاصر»، تهران، فصلنامه قبسات، 1375
56- همیلتون، ملکلم، جامعه شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشر تبیان، 1377
57- هوردرن، ویلیام، راهنمای الهیات پروتستان، ترجمه طه طاووس میکائیلیان، تهران، نشر علمی فرهنگی 1368
58- کتاب مقدس ، عهد عتیق برگزیده فارسی ، (براساس کتاب مقدس اورشلیم) ، ترجمه پیروز سیار، تهران ، نشر نی، 1380
بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب در word
1- Adorno, T.W.Dialectic of Enlightement, London,
2- Berger, peter, The social Reality of Religion, Hamonds worth: penguin,
3- Eliade, Mircea, Cosmos and History, trans. Willard R. Trask, New York, C
4- __________, Encyclopaedia of Religion, U.S.A,
5- Encyclopaedia of Britannica, 15th. Edition, Chicago, 1994, Vol
6- Encyclopaedia of Americana, International Edition, New York, 1829, Vol
7- Forod, D, Introduction to Modern Christianity Theology: the Modern Theologians, (Basil Black well, 19, Vol. I),
8- Glover, W.B, Bibilcal Origin of Modren Secular Calture, An Essay Interpertation of Western History, New York
9- Kristeller, Paul Oskar, Renaissance Thought, New York
10- ___________________, The philosophy of Marsilio Ficino, New York,
11- Norman, Edward, Secularization, New Century Theology, London – New York, continum,
12- May,J, Lewis. The European Mind, 1680-1715, London,
13- Palmer, R.R. Catholics and Unbelievers in Eighteenth Century France, New York,
14- Pico Della Mirandolla, Giovanni, on the Dignity of Man, trans. Charles Genn Wallis, Indianapolis,
15- Stephen , Leslie, History of English Thought in the Eighteenth Century 3rd. New York,
16- Trinkaus, Charles, In our Image and Likeness, New York
17- ,_________, A Humanist’s Image of Humanism, New York
18- Turner, B. S. Religion and Social Theory, New York,
19- Voegelin, Eric, Order and History, Baton Rouge, C
20- Wilson, Bryan. R, Contemporary Transformation of Religion, Oxford, Clarendon press,
21- ,_________, “Secularization” , in : Mircea Eliade, (ed), The Encyclopaedia of Religion, U.S.A,
22- ,_________, Religion in Secular Society, in: Robertson, Roland. (ed) Sociology of Religion, England : penguin,
23- Weber, Max, The Theory of Social and Economic Organization, London
از دیگر آثار منتشر شده ویلیس بی.گلاور بدین قرار است
1- W.B. Glover, Evangelical Non Conformists and Higher Criticism in the Nineteenth Centary, (London, 1954)
2- ________, Libera (Education and the Christian Intellectual Tradition. (Macon GA, 1982)
3- _________, Human Nature and the State in Hobbes, (Journal of the History of philosophy, 1966)
4- _________, God and thomas Hobbes, (Oxford, 1965)
مقدمه
تحقیق حاضر به بررسی ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب پرداخته است. البته سکولاریزم را به دلیل کثیر الاضلاع بودن ، می توان از ابعاد مختلفی تحلیل و بررسی کرد . سکولاریزم دارای جنبه ها و ابعاد مختلفی است، جنبه معرفتی که در نفی عوامل بیرون از پدیده های طبیعی یا تاریخی و در تأکید بر تحول بی وقفه تاریخ تبلور می یابد و جنبه نهایی که در تلقی نهاد دین به عنوان نهاد خصوصی بروز می یابد و جنبه سیاسی که در جدایی دین از سیاست نمود پیدا می کند. بدیهی است که هر کدام از این جنبه ها دارای اشکال و مناسباتی با واقعیتهای تاریخی پیرامون آن می باشند. در تمامی تعاریفی که از سکولاریزم می شود یک عنصر که تقریباً می توان گفت فرعی ترین عنصر سکولاریزم است ، به نحو مشترک یافت می شود. این عنصر عبارت است از جدایی دین از دولت یا به تعبیر خود غربی ها جدایی church از state . جدایی دین از دولت که به منزله سمبل سکولاریزم گرفته می شود، البته یکی از نتایج فرعی سکولاریزم است اما چون ملموس ترین، بارزترین و آشکارترین نتیجه آن است، نوعاً بر آن انگشت نهاده می شود. اما توقف کردن بر این عنصر و خاتمه دادن امر به اینجا البته گمراه کننده است. باید قدری به عقب برگشت و ریشه های تاریخی و فلسفی سکولاریزم را دید چون بدون این کار نمی توان فهمید که در تاریخ مدرن غرب چه اتفاق عظیمی افتاده است
در تحقیق کنونی تمام سعی و تلاش بر این است که فرهنگ سکولاریزم جدید از منظر مسیحیت تبیین گردد. اینکه مسیحیت بستر ایجاد فرهنگ سکولار جدید غرب بوده است یا نه ، ادعایی است که نیازمند تحقیق بسیار جدی است که قطعاً تبیین و توجیه آن فراتر از یک تحقیق مقدماتی و جانبی است که قصد نگارنده نیز از چنین تحقیقی صرفاً بیان تمهیدی است که در این زمینه صورت گرفته است
از این رو در راستای انجام تحقیق سعی شده است که به پدیده سکولاریزم و فرهنگ سکولار صرفاً در چارچوب فرهنگ مسیحی پرداخته شود. بدیهی است که فرهنگ مسیحی نیز حوزه یا حیطه خاصی را در بر نمی گیرد بلکه باید در فرایند تاریخی به آن نگریسته شود. در هر دوره ای از تاریخ غرب، این فرهنگ مسیحی است که به حیات خود ادامه می دهد و در هر دوره ای به شکل جدیدی ظاهر می شود لذا به این سبب است که می توان از فرهنگ سکولار در بستر فرهنگ مسیحی سخن گفت
در این روند با دو دسته از عوامل ظهور و رشد مواجه ایم ، یک دسته عوامل درونی است که در فرهنگ مسیحی قرون وسطی به منزله زمینه ای مستعد ، سکولاریزم را در خود بارور ساخته است و یک دسته عوامل بیرونی ، که همان شرایط فرهنگی ـ سیاسی خاص یعنی رنسانس ، نهضت اصلاح دین و عصر روشنگری است که در باروری فرهنگ سکولار موثر بوده اند
هدف از انجام چنین مطالعه ای ، بررسی این مسأله است که مبانی فرهنگ جدید سکولار درکجاست و فرهنگ مسیحی تا چه اندازه درآن تاثیر داشته است ؟ و اگر تاثیر داشته ، روند این تاثیر چگونه بوده است ؟ کاری که در این زمینه صورت گرفت عمدتا بر اساس یک کتاب مهم انگلیسی تحت عنوان «مبانی دینی فرهنگ سکولار جدید «Biblical Origin of Modern Secular Calture » بوده است . نویسنده این کتاب ، پروفسور ویلیس . بی . گلوور Willis. B. Gloverاستاد تاریخ فلسفه در دانشگاه مرسر[1]است وی بحران کنونی جهان غرب را بحران هویت و عدم اعتماد و ایمان و بی اعتقادی به ارزشهای انسانی می داند . هدف وی از نوشتن چنین کتابی ، حل تناقضاتی است که بین شعبات مسیحی و الحادی در سنت عمومی غرب وجود دارد . در این فرایند ، او تاکید می کند که تداوم تاریخی اومانیسم مدرن با ایمان مسیحی در کار است . وی در مباحث این کتاب بررسی می کند که نفوذ مذهب در آنچه که گهگاهی اومانیسم مدرن سکولار نامیده می شود ، نادیده گرفته شده است .لذا با بررسی نمودن اعصار مختلف تاریخ غرب ، سعی می کند که رابطه اومانیسم و مسیحیت را تبیین کند
در تحقیق حاضر نیز با الهام گرفتن از مباحث کتاب فوق که در تبیین ریشه های سنتی دینی فرهنگ سکولار در اعصار مختلف تاریخ غرب است ، سعی شده است که این مساله از منظر مسیحی ـ غربی بررسی شود . در راستای انجام مطالعه و تحقیق ، موانع و محدودیتهایی نیز وجود داشته است. زیرا از آنجائی که تحقیق کنونی، سکولاریزم را در فرهنگ مسیحی – غربی توصیف نموده منابعی که در این زمینه وجود داشته است بصورتی مدون و قابل توجه باشند، در دسترس نبوده است. اگر هم بوده، تنها به برخی از وجوه آن پرداخته است. خصوصا فقدان چنین منابعی به زبان فارسی ، محدودیتهای زیادی را در برداشته است . کارهایی که در زمینه فرهنگ سکولار به زبان فارسی صورت گرفته تنها به برخی از جنبه ها ، نظیر تاثیر فرهنگ سکولار در اندیشه ایرانی و یا تاثیر این فرهنگ در جهان اسلام پرداخته است . لذا چنین منابعی برای تحقیق کنونی چندان موثر نیفتاد
روشی که نگارنده در رساله کنونی از آن استفاده کرده ، روش توصیفی ـ تحلیلی است . بدین صورت که با توصیف زمنیه های فرهنگ مسیحی در ادوار مختلف به تبیین و تحلیل فرهنگ سکولار در این ادوار تاریخی پرداخته شده است . در روش گرد آوری اطلاعات نیز ، از روش کتابخانه ای طی مراحل فیش برداری ، استفاده گردید
تعریف اصطلاحات مهم
1- سکولار، سکولاریزم و سکولاریزاسیون (secular, secularism, secularization)
سکولار به کسی می گویند که علاقه و گرایشی به امور معنوی و مذهبی ندارد و نهاد سکولار، نهادی است که بدون ملاحظه نسبت به هر گونه اندیشه دینی و مذهبی، تمام توجه خود را مصروف اهداف این جهانی و دنیوی می کند. در مورد دو اصطلاح سکولاریزم و سکولاریزاسیون نیز در فصل اول توضیحات لازم ارائه شده است
2- فرهنگ مسیحی : (christian calture)
مقصود از فرهنگ مسیحی، فرهنگی است که در بستر آیین مسیحیت شکوفا شده و در بستر مفسران آن رشد و توسعه یافت. این فرهنگ که با تحول مسیحیت نیز متحول گشت، افزون بر هزارسال بر غرب چیرگی داشت و هرگز مفادی واحد ارائه نکرد و افت و خیزهایی داشت که گزارش تفصیلی آن در حوصله این نوشتار نیست
3- کتاب مقدس: (the bible)
کتاب مقدس، عنوان مجموعه ای از نوشته های کوچک و بزرگ است که مسیحیان همه و یهودیان بخشی از آن را کتاب مقدس خود می دانند. عنوان معروف این مجموعه در زبان انگلیسی و بیش تر زبان های اروپایی، بایبل (bible) و یا کلمه های هم خانواده آن است که از واژه یونانی biblia به معنای «کتاب ها» گرفته شده است
4- رنسانس : (renassnance)
مقصود از رنسانس یا عصر نوزایی، عصری است که مربوط به سده های چهارده، پانزده و شانزده میلادی است. در این عصر، آرمان انسان، بازگشت به دوران طلایی فرهنگ یونان و روم باستان و احیای فرهنگ کلاسیک آن اعصار می باشد
5- اومانیسم : (humanism)
مقصود از اومانیسم ، مکتب اصالت بشر یا انسانگرایی است که طبق آن اندیشه خدامحوری به اندیشه انسان محوری تبدیل می شود و طبق آن انسان می کوشد که خود معنای زندگی اش را بفهمد
6- آیین کاتولیک: (doctrin of catholic)
مقصود آیینی است که در تمام دوران قرون وسطی، کلیسا طبق آن بر آداب و اعمال دینی مردم اعمال نفوذ می نمود. در آئین کاتولیک ، مرجعیت نهایی ، پاپ و کلیسا است
7- آئین پروتستان : (doctrin of protestant)
آئین پروتستان چنانکه از واژه پروتستان ( = معترض ) بر می آید ، درباره برخی از اصول و آموزه های اساسی الهیات مسیحی از جمله آموزه بخشایش گناهان ، پذیرش توبه ، دکترین تمایز و برتری روحانیون کلیسا، آموزه دو شمشیر و … با آئین کاتولیک اختلاف دارد. و بطور کلی نسبت به اعمال کلیسای کاتولیک معترض می باشد. این آئین به عنوان یک جنبش دینی در درون مسیحیت ظهور کرد و به آیینی جدید تبدیل شد
[1] -Mercer
1- ریشه لغوی
واژه سکولار secular برگرفته از اصطلاح لاتینی saeculum یا saecularum (به معنی قرن و سده و همینطور به معنای نسلی از انسانها) می‌باشد. از این واژه تعبیر به زمان حاضر و اتفاقات این جهان در مقابل ابدیت و جهان دیگر شده است. تعبیر عام تر از این مفهوم به هر چیز متعلق به این جهان اشارت دارد[1]
2- معادل های واژه سکولار
مشکل تعدد اصطلاحات و لغات بکار رفته در برابر یک واژه خاص از زبانهای اروپایی و عدم تلاش جدی از سوی لغت شناسان و اصحاب فن برای حصول نوعی اجماع و توافق در انتخاب و ترویج مناسب ترین معادل برای آن، اختصاص به واژه مورد نظر ندارد، بلکه دامن اغلب اصطلاحات فنی و مفاهیم رایج در حوزه های علوم انسانی را فرا گرفته است. در خصوص اصطلاح سکولار، در زبانهای اروپایی بنا به تحققهای تاریخی متفاوت این مفهوم، اصطلاحات مختلفی شکل گرفته است. معروفترین اصطلاحی که بویژه در کشورهای پروتستان رواج یافته، واژه “secularism” می‌باشد که به لحاظ ریشه ای برگرفته از همان اصطلاح لاتینی saeculum است. در کشورهای کاتولیک برای این اصطلاح ، معادل “laicite” [2] بکار می‌رود. این واژه از ریشه یونانی “laos” (به معنای مردم) و laikos به معنای عامه مردم در برابر طبقه کاهنان و روحانیان ، اشتقاق یافته است
دو اصطلاح “سکولار” و “لائیک”[3] ، چه در زبان فارسی و چه در زبانهای اروپایی، در بسیاری از موارد به صورت مترادف به کار برده می‌شوند. هر چند که اصطلاح سکولار اعم از لائیک می‌باشد و برای آن معنایی وسیع تر از لائیک در نظر می‌گیرند
برخی نیز در مقایسه با واژه لاتینی “saecularis” ، اصطلاح آلمانی “weltlich” به معنای “دنیوی” یا “این جهانی” را معادلی برای اصطلاح secular و همینطور اصطلاح “vewltichen” به معنای “دنیوی شدن” یا این “جهانی شدن” را معادلی برای اصطلاح “secularization” قرار دادند[4]
در فرهنگ زبان و ادبیات عرب، سکولاریزم به “علمانیت” ترجمه شده است. البته باید خاطرنشان نمود که علی رغم قطعیتی که در زبان عربی در مورد علمانیت به عنوان معادل سکولاریزم – و نیز علمنه در برابر سکولاریزاسیون [5] وجود دارد،اما در این میان دو ابهام جدی در کار است که هنوز راه حل قطعی و مورد اتفاقی نیافته است:
- برای نخستین بار چه کسی این اصطلاح را در فرهنگ و ادبیات عرب وارد ساخت؟
- و نیز منشأ اشتقاق این واژه چیست؟
پاسخ به دو ابهام فوق، مورد بررسی این نوشته نمی‌باشد، زیرا زبان شناسان و علمای عرب پاسخهای متعدد و گوناگونی در این باره ارائه نمودند و به یک راه حل قطعی و مسلم دست نیافتند. این مطلب که آیا علمانیت از علم برگرفته شده و به نوعی معنای scientism در آن، تضمین شده است ، یا اینکه از عالم برگرفته شده و با حذف الف به علمانیت تبدیل شده است ، میان زبان شناسان عرب به توافقی کلی دست نیافته است
از اینرو در ادبیات عرب، مبدأ و منشأ این واژه نیز مانند بسیاری از اصطلاحات دیگر همچنان نامعلوم می‌ماند[6]
بنا به عقیده برایان ویلسون[7] ، براساس وجوه کارکردی اصطلاح سکولاریزم و سکولاریزاسیون،تعابیر دیگری نیز می‌توان از آنان داشت. وی می‌گوید، «تعابیر دیگر و کمابیش محدودتری که به برخی از تحولات سکولاریزم و فرایند سکولاریزاسیون اشاره دارند، عبارتند از :تقدس زدایی[8]، غیر روحانی کردن[9] و مسیحیت زدایی[10]»
خصوصی شدن دین[11] ،به حاشیه رانده شدن دین، تبدیل شدن دین به نوعی فعالیت و سرگرمی‌اوقات فراغت نیز از مفاهیمی‌هستند که گاه از سوی جامعه شناسان دین به عنوان معادلهایی برای این اصطلاح، ارائه شده اند[12]
3- معادل های فارسی
در مورد برابر نهاده فارسی سکولاریزم ، قطعیتی وجود ندارد و همچنان نویسندگان و اندیشمندان ایرانی برای رساندن این مفهوم از تعابیر متعددی استفاده می‌کنند. به اختصار به چند نمونه از این تعابیر اشاره می‌کنیم
1-3- سکولاریزم
دنیاپرستی و اعتقاد به اصالت امور دنیوی،غیر دین گرایی، نادینی گری، دنیویت ، نادینی،دین زدایی، این دنیایی و غیرمذهبی،دنیاگرایی،گیتیانه [13] (در برابر مینوی یا اخروی)
برخی نیز ترجمه “این جهانی” را برای اصطلاح سکولاریزم بکار می‌برند[14]. و همینطور در نظر برخی دیگر از نظریه پردازان ، “علمی‌بودن” یا “علمی‌گروی” ، دقیق ترین ترجمه سکولاریزم است[15]
2-3- سکولاریزاسیون
رایج ترین معادل فارسی واژه سکولاریزاسیون جداانگاری دین و دنیا[16] است. اما در تعابیر دیگر، این اصطلاح نیز به صورتهای مختلف ترجمه شده است از آن جمله، غیردینی کردن، دنیوی سازی نامقدس شدن[17]، از قید کشیشی یا رهبانیت جدا شدن، دنیاپرست شدن، مادی شدن[18] ، دنیوی کردن و عرفی شدن[19] ، که وجه مشترک همه آنها قداست و دین زدایی است
در میان اصطلاحات فوق، آنهایی که در آن از پسوند “سازی” و “کردن” استفاده شده است به دلیل متعدی بودن این قبیل افعال، وجود نوعی اراده و تصمیم برای دنیوی کردن یا ساختن را به ذهن متبادر می‌سازند که بنظر می‌رسد با مفهوم اصلی این واژه مغایرت داشته باشد. ظاهراً مناسب ترین معادل برای لغاتی که در انگلیسی به tion ختم می‌شوند، به کارگیری پسوند “شدن” است، چرا که این فعل (شدن – becoming ) ، بیانگر یک تغییر و تحول فراارادی با همان مضمونی است که در این اصطلاح منظور نظر است
در یک مقایسه کلی از میان معادل های پیشنهادی به درستی نمی توان معادل خاصی را انتخاب نمود چرا که هر کدام از این معادل ها معنای خاصی را به ذهن متبادر می کند که در بردارنده همه معانی نهفته در اندیشه سکولار نیست. لذا در تحقیق حاضر، از همان اصطلاح سکولاریزم و سکولاریزاسیون استفاده می گردد
[1] – Britanica Encyclopedia, Vo..10,p
[2] – امروزه اصطلاح Laicite در زبان و فرهنگ کشور ترکیه به Laiklik تبدیل شده است
[3] – طبق تعریف دایره المعارف بریتانیکا ، “لائیک (laic) یعنی تمایز دین از سیاست
[4] – مراد فرهادپور، “نکاتی پیرامون سکولاریزم” ،کیان 26، ص 14
[5] – secularization
[6] – حمیدرضا شریعتمداری، سکولاریزم در جهان عرب، ص 21
[7] – Bryan R. Wilson ، یکی از چهره های برجسته تز سکولاریزاسیون
[8] – desacralization
[9] – laicization
[10] – dechristianization
[11] – privatization of religion
[12] – همایون همتی، “ناکامی‌در تبیین معنا و مبنای سکولاریزم”، کتاب نقد،صص 7-196
[13] – ماری بریجانیان، فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، ج 2 ، ص 780
[14] – مراد فرهاد پور، پیشین ،ص 14
[15] – عبدالکریم سروش، “معنا و مبنای سکولاریزم“، کیان 26، ص 6
[16] – بهاءالدین خرمشاهی در علم و دین و مرتضی اسعدی در فرهنگ و دین.
[17] – همایون همتی، “سکولاریزم و اندیشه دینی در جهان معاصر” ، قبسات 1375، ص 92
[18] – محمدتقی جعفری، “تحقیق و بررسی سکولاریزم ” ، قبسات 1375،ص 54
[19] – مجید محمدی در دین علیه ایمان
کلمات کلیدی :
» نظر