ایران پروژه ایران پایانامه

 پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) طرح توجیهی تولید رنگهای صنعتی و ساختمانی شرکت مهررنگ در word دارای 207 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) طرح توجیهی تولید رنگهای صنعتی و ساختمانی شرکت مهررنگ در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) طرح توجیهی تولید رنگهای صنعتی و ساختمانی شرکت مهررنگ در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) طرح توجیهی تولید رنگهای صنعتی و ساختمانی شرکت مهررنگ در word :

کلیاتی در راستای شناسائی محصول و ارتباط منطقی آن با زنجیره تولید.
طرح تولید رنگهای صنعتی و ساختمانی :
تمرکز روز افزون جمعیت جهان در شهرها و همچنین رشد عظیم جمعیت و افزایش فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی مربوط به آنها ، رشد پروژه های عظیم اقتصادی ، عمرانی و . . . که ملزم این تحولات است . الزاماً باعث رشد مصرف مصالح ساختمانی انواع رنگهای صنعتی و ساختمانی نیز می شود ، خواهد بود.
رنگهای صنعتی و ساختمانی در گروه کالاهای مصالح ساختمانی ، صنعتی قرار می گیرند ، بنابراین بازار مصرف بالقوه بسیار بالایی برای آنها وجود دارد ، لذا احداث واحدهایی جهت رفع نیازهای مربوطه ضروری بنظر می رسد .
رنگهای صنعتی و ساختمانی محدوده وسیعی از کالاها را در بر می گیرد که تنوع این تولیدات تفاوتهای بسیاری را در جنس ،‌شکل و خصوصیات آنها ایجاد می کند که بالطبع روشهای ساخت گوناگونی را طلب می کند .
از آنجا که تولید تمامی انواع رنگ صنعتی و ساختمانی به دلیل تفاوت روشهای ساخت آنها در یک واحد تولیدی صنعتی بویژه درچهارچوب صنایع کوچک امکان ندارد ، طرح حاضر احداث واحدهایی که عمده ترین انواع اینگونه کالاها را تولید می نمایند مد نظر دارد .
مهمترین ویژگی های تولید رنگهای صنعتی و ساختمانی ماهیت کارگاهی ، ناپیوسته و سیکلی بودن آن است . محصولات از مواد مختلفی تشکیل شده که هر یک از این مخواد به فراخور نیاز به روش مناسبی تهیه می گردد و در نهایت با Mix کلیه مواد با یکدیگر محصول نهایی آماده می گردد ، مواد به صورت ناپیوسته اما مداوم و سیکلی در یک یا چند مرحله تولید می شود و پس از ساخته شدن انبار می گردد .
در طرح حاضر جهت انجام محاسبات نمونه با توجه به حیطه فراگیری محصولات واحد ، هدف بهره گیری از حداکثر تنوع تولیدات به منظور برخوردار بودن واحد از حداکثر انواع ماشین آلات و تجهیزات تولیدی در چهار چوب حیطه فعالیت آن بوده است و بدینوسیله واحد بالقوه قادر به تولید طیف گسترده ای از رنگهای صنعتی و ساختمانی بر حسب انواع تقاضا خواهد بود ، اما در نهایت سرمایه گذاری های علاقمندان در این صنعت می تواند برای انواع محصولات و ظرفیت تولیدی مورد نظر خود به افزایش یا کاهش و یا حذف انواع و یا تعداد برخی از ماشین آلات و تجهیزات تولیدی اقدام نمایند این امر اگر با دقت کارشناسی انجام گیرد تاثیر بسیار ناچیزی در کارائی و شاخصهای اقتصادی واحد خواهد داشت .

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله شناخت محیط آموزشی آتلیه های معماری بر مبنای اصول کثرت گرایی در word دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله شناخت محیط آموزشی آتلیه های معماری بر مبنای اصول کثرت گرایی در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله شناخت محیط آموزشی آتلیه های معماری بر مبنای اصول کثرت گرایی در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله شناخت محیط آموزشی آتلیه های معماری بر مبنای اصول کثرت گرایی در word :

شناخت محیط آموزشی آتلیه های معماری بر مبنای اصول کثرت گرایی

بیان مساله
1ـ مشکل چیست؟ (پرسش آغازین مساله کدام است!؟
با توجه به شرایط و اصول مرئی و نامرئ

ی حاکم بر جهان امروز، بسیاری از مرزها و دیوارهای ارتباطی، فرهنگی، فلسفی، اجتماعی و . . . در هم شکسته اند و انسان از توانایی فراوانی ( شاید بیشتر از هر زمان دیگر) برای انتخاب و گزینش در زمینه های گوناگون برخوردار گشته است

. این چشم انداز از دنیای امروز فرصت ها و پتانسیل های فراوانی را به انسان ارائه می کند. پلورالیسم نظریه ای است که مبنای برخورد با موضوعات رنگانگی از حقیقت، فرهنگ، دین، هویت و . . . گرفته تا روش های پژوهشی، سبک، الگو، سنجش را در کثرت و احترام و توجه به آن می داند. از این رو می توان آن را به عنوان اصلی اساسی برای زندگی در جهان کنون پنداشت و آن را به عنوان تصور و پیش فرض نگرش به جهان در برابر شیوه ها و تصورات پیشین قرارداد.
معماری مقوله ای است از زندگی برای زندگی ، معماری توانایی آفرینش و خلق ترکیبات و عناصر نوین است برای پاسخ به نیازهای نوین، برای تجسم آرمان های نوین برای بیان شرایط و مختصات دنیای نوین و شرح حال و نقل داستان انسان نوین. بنابراین دنیای نو معماری نو می خواهد ( هرچند مدرنیسم موصوف به همین صفت است اما باید پذیرفت همواره

داستان برهمین منوال بوده است.)
حال پرسش در اینجاست که آیا ما این رنگارنگی و طیف فراوان گزینه ها و مکاتب و اندیشه ها و . . . . را لمس می کنیم یا خیر؟ و اگر آگاه بر وجود و همزمانی آنها در دنیای امروز هستیم جایگاه و منظری که برای نظر افکندن بر آنها برگزیده ایم کجاست؟ آنجا که بر اریکه راست کیشی خود تکیه زده ایم و آنها را بی مقدار و باطل و رد می دانیم. (راست کیشی ـ جزمیت ـ جزم اندیشی) یا آنکه ملایم تر، اجازت حضور آنها را در محضر عالم صادر می کنیم و قلم اغماض بر بودن ایشان می کشیم (شمول گرایی و تساهل و تسامح) یا آنکه واقع نگرانه هم نشینی

ایشان را در چهل تکه جهان محترم و مغتنم ارتباط و انتخاب و اشتراک می دانیم.
2ـ گستردگی مشکل چه قدر است؟ ( جامعیت یا فراگیری موضوع)
از آنجا که معماری، مدبرانه خواهان شکل دهی و تعریف فضاهای حضور انسانی است، دانش آموخته این رشته باید آمادگی و توانایی لازم برای برخورد با مسایل گوناگون در زمینه های گوناگون و با راهکارها و تدابیر گوناگون را داشته باشد. لذا لازم است توجه کنیم این برخورد خلاقانه و آگاهانه یکی از اهداف سطح اول در امر آموز معماریم ی تواند باشد. آموزش معماری ( طراحی) خود به عنوان یک روند دارای مراحلی کثرت گرا می باشد همچون ( تکثر لایه های برخورد با سایت، تکثر ایده پردازی ها، تکثر گزینه های ساختاری طرح و . . . ). اما فراتر از این مفهوم عام کثرت گرایی در بخش های گوناگونی که جمعا محیط آموزشی رذا تشکیل می دهند همچون روش های تدریس ، کرکیسون روندهای گوناگون مطالعه تا طراحی و . . . . و شاید یکی از مهم ترین مقاطع یعنی سنجش طرح نهایی و ملاک های آن می تواند حائز اهمیت و تاثیرگذار باشد و روش و شیوه ای متفاوت و گاه مخالف به شیوه های رایج را ترویج و توصیه نماید.
3ـ میزان آگاهی یا خدمات ما در ارتباط با مشکل چه قدر است؟
آن چه به عنوان یک دانشجوی رشته معماری می توان از محیط آموزشی، مسئولان و اساتید درک و استنباط نمود حاکی از آن است که گاهی و شاید اغلب اوقات اصول کثرت گرایی نه تنها مورد توجه و اعتقاد قرار نمی گیرند بلکه در عمل بسیاری از روندها و روش های موجود با این اصول در تعارض می باشند.
4ـ تداوم این مشکل به کجا ختم می شود؟ (تبعات این کشل از خفیف به شدید بیان می شود)
عدم توجه به تنوع و تکثر در جهان امروز، امکان و لزوم آن و به تبع آنها کثرت گرایی که برمبنای تکثر شکل یافته است می تواند تبعات زیر را به همراه داشته باشد:
ـ فقدان درک صحیح و بینش مناسب در مورد دنیای واقعی و مختصات و لوازم آن.
ـ عدم توانایی برای شناخت موقعیت ها و توانایی هایی که پیشرفت و آینده به ارمغان خواهد آورد و همچنین ناتوانی در شناخت معضلات و آسیب هایی که در اطراف ما حضور دارند.
ـ محدودیت در گزینش و انتخاب.
ـ ایستایی و رکود در زمینه های گوناگون اندیشه، فرهنگ، اجتماع و ساز

ماندهی اجتماعی و . . . .
و در زمینه معماری و آموزش معماران :
ـ فقدان یک محیط تواناساز برای تبلور ایده ها و نظرات
ـ ناکامی در پرورش استعدادها و توانایی های فردی

ـ عدم تنوع و تکثر در طرح ها و ایده های شکل یافته
ـ فقدان نقد و چالش میان افکار و باورها که پایه های جامعه شایسته سالار ( ) هستند.
ـ نارضایتی و دلسردی دانشجویان از ناتوانی برای پیگیری ایده ها و نظرات فردی ( سبک شخصی)
5ـ راه حل چیست؟ راه حل ها کجایند؟ (محور، راهکار، راهبرد)
ـ استقرار نظام ا/وزشی مبتنی بر کثرت گرایی و ملزومات آن
ـ آموزش و تربیت اساتیدبر مبنای اصول کثرت گرایی
ـ تدوین سرفصل های درسی واقع گرایه (در این جا مبتنی بر کثرت گرایی)
6ـ این مساله دارای خلا اطلاعات است یا دچار تناقض اطلاعات؟
این مساله دارای هر دو مورد است چرا که گمان می رود در اکثر موارد اطلاع درستی در مورد کثرت گرایی و مبانی و اصول آن در اختیار فراد می باشد و همچنین گاهی دچار بدفهمی یا برخورد عاطفی و احساسی با مبادی آن هستند.
7ـ تصویر تحقیق ( امکان تحقیق، جامعه مورد مطالعه، گروه شاهد)
دانشگاه آزاد اسلامی مشهد ، دانشجویان معماری
8ـ نتیجه یا نتایج تحقیق چگونه می تواند مفید باشد؟
امید است این تحقیق بتواند شناخت درست و دقیقی درباره محیط آموزشی آتلیه های معماری بر مبنای اصول گثرت گرایی ارائه دهد.
بیان اهداف :
هدف کلی
ـ شناخت محیط آموزشی آتلیه های معماری بر مبنای اصول کثرت گرایی
ـ شناخت توانای ها و کمبودهای محیط آموزشی . . . برای پرداختن به کثرت گرایی
هدف اختصاصی
ـ ارائه تحلیل هایی درباره نقاط قوت و ضعف محیط آموزشی . . . . در رابطه با اصل کثرت گرایی.
هدف اختصاصی تر
ـ ارائه راهکارها و پیشنهاداتی برای بهره گیری از اصول کثرت گرایی در محیط آموزشی . . . . .
هدف جزئی
ـ آشنایی با دیدگاه ها و نظرات اساتید و دانشجویان در مورد آموزش ط

راحی معماری و همچنین کثرت گرایی.
فرضیات پژوهش :
ـ اساتید و دانشجویان در مورد کثرت گرایی اطلاع دقیق و روشنی ندارند.
ـ امکان اینکه علی رغم اطلاع از مبانی نظریه کثرت گرایی برمبنای آن عمل شود وجود دارد.
ـ فرد کثرت گرا به همه یا چند اصل زیر باور دارد:
کثرت گرایی روش شناختی
ـ روش های مقتضی پژوهش چندگانه می باشند.
ـ الگوهای ذاتا تاویل و تفسیربردار چندگانه اند.
ـ حقیقت ها متعددند.
ـ جهان ها متعددند
کثرت گرایی اجتماعی ـ فرهنگی
ـ روابط اجتماعی حائز اهمیت دارای انواع فراوان هستند.
ـ خرده فرهنگ ها متعددند.
ـ هویت ها چند گانه اند.
ـ خودهای چندگانه وجود دارند.
کثرت گرایی سیاسی
ـ تفاوت اجتماعی ـ فرهنگی به رسمیت شناخته می شود.
ـ باید برای متفاوت بودن تسهیلات فراه م شود.
ـ در همه ترتیب های اساسی مربوط به تصمیم گیری، تفاوت مورد نظر قرار گیرد.

ـ یک فرد کثرت گرا می تواند محیط کثرت گرا را فراهم آورد.
ـ کثرت گرایی، زاادی و فردیت را پیش فرض قرار می دهد.
ـ شخص کثرت گرا باید برای آزادی و فردیت احترام قائل باشد.
ـ بررسی مدارک موجود :
تحقیق برای یافتن مدارک موجود برای این پژوهش خاص چنین نتایجی دربرداشت:
1ـ اصولا نگاهی این چنینی که جویای رابطه ای خاص میان اصول پلورالیسم و محیط آموزشی معماری باشد یافته نشد.

در اینجا چند نکته امکان بررسی و تجدیدنظر دارند:
الف ـ حوزه جستجوی مدارک موجود، به اندازه لازم گسترده نبوده است.
ب ـ برای یافتن پایه های منطقی برای این پژوهش خاص بایستی مدار

ک موجود برای موضوعاتی عام تر همچون ((پلورالیسم و آموزش)) ((پلورالیسم و معماری)) و امثال آنها مورد بررسی قرار گیرند.
ج ـ از آنجا که مدارک در سطحی عام تر و به عنوان مقدمات مطرح می شوند و این پژوهش نتایج آنها را به مدد خواهد گرفت لازم است افراد گروه دارای قابلیت تحلیل و موشکافی دقیق در مورد دقایق و ظرایف روابط میان موضوعات دوگانه و گاه چند گانه مرتبط با پژوهش باشند.
دـ با توجه به مدارک حاصل که تقریبا تمامی آنها مساله را در حوزه هایی فربه تر و گسترده تر مورد نظر قرار داده اند شاید این پژوهش بایستی به پژوهشی پایه ای و بنیادی تر مبدل گردد. و به تبیین مبانی قابل طرح در باره هریک از علیه واژه ها و موارد پژوهش بپردازد به عنوان مثال معانی ای در معماری می توان در مورد آنها پلورالیسم را طرح نمود تبیین نماید.
2ـ عدم آگاهی و اشراف تمامی اعضای گروه نسبت به موضوع (خصوصا مبحث پلورالیسم) مانع از مشارکت آنان دریافتن مدارکی در خور گردیده است.
در اینجا چند نکته امکانی بررسی و تجدیدنظر دارند:
الف ـ سرپرست تیم در انتخاب افراد گروه دچار اشتباه گشته است.
ب ـ سرپرست تیم از عهده انتقال لب مطالب مربوط به پژوهش ها در فرصتهای موجود برنیامده است.
ج ـ عدم آگاهی قبلی افراد و شاید مهم تر از آن عدم علاقه مندی خاص آنها به موضوع پژوهش مانع از تکاپو و کوشش بیشتر آنان برای پیگری مفاهیم و مباحث پژوه

ش گشته است.
دـ با توجه به روند طی شده و نتایج حاصله تجدیدنظر در ساختار گروه یا سازماندهی گروهی یا جهت گیری گروه الزامی می نماید.
ـ ساختن مساله تحقیق :
از تحلیل روش تنظیم مساله تحقیق می توان به این موارد توجه ویژه نمود.
1ـ فرضیه های مطرح شده جهت این پژوهش امکان آزمون را فراهم می آوردند. چرا که یک سری اصول را منوط به شرایطی خاص مستقر می دانستند، از جمله :
الف ـ امکان اینکه علیرغم اطلاع از مبانی کثرت گرایی برمبنای آن عم

ل شود وجود دارد.
ب ـ یک فرد کثرت گرا می توند محیط کثرت گرا فراهم آورد.
ج ـ فرد کثرت گرا به همه یا چند اصل باور دارد: ( در این جا تعدادی از اصول طرح می شوند)
ـ روش های مقتضی پژوهش چند گانه می باشند.
ـ حقیقت ها متعددند.
ـ هویت ها متعدند.
ـ خرده فرهنگها متعدند
2ـ مساله تحقیق همچنان دارای صراحت و خلوص نیست. چرا که بسیاری موارد دخیل در بیان مساله تحقیق محل پژوهش و بررسی می باشند همچون:
ـ میزان خلوص و جامعیت اصول پلورالیسم
ـ میزان هم پوشانی اصل پلورالیسم با حوزه های گوناگون آموزش و همچنین به صورت خاص حوزه های مختلف آموزش طراحی معماری
ـ میزان استانداری و یکسانی روشهای آموزش طراحی معماری در محیط مورد پژوهش
ـ طرح تحقیق :
1ـ روش تحقیق مناسب برای این موضوع خود یکی از چالش ها و مسائل مهم این تحقیق بوده است.
2ـ روش پیمایش (پرسشنامه) امکان دریافت میزان آگاهی مخاطبان را فراهم می آورد اما در مورد اصول موردنظر و اهداف کلی پژوهش دری بر پژوهشگر نمی گشاید.
3ـ روش مصاحبه ای و مشاهده ای روش های مناسب تری برای این

پژوهش شناخته شدند.
( البته این نتیجه به دلیل مسایلی که پیش از این ذکر آن آمد و وقت برای روندها و مراحل پیشین به تازگی حاصل آمده است که چنان که برنامه درسی برای پژوهش

بیان می دارد، می توان گفت گروه بسیار دیر به این مرحله پای نهاده است.)
ـ انجام تحقیق
1ـ انجام این تحقیق پیش از هر عامل علمی و نظری به حلاظ عملی و مدیریتی دچار نابسامانی گشته است :
الف ـ عدم توفیق سرپرست در تشکیلبخشی به گروه پژوهش پایه ای ترین مشکل بر سرراه تلقی این تقحیق بوده است. که برخی دلایل آن در بخش بررسی مدارک موجود آمد و برخی دیگر به عرف ها و هنجارهای ناتوان کننده موجود در میان دانشجویان به صورت عام و میان اعضای گروه به صورت خاصی بوده است. که این همه توانایی مدیریت کردن ومدیریت شدن را از میان بر می دارد.
ب ـ نگرش غالب موجوددر میان افراد به مقوله پژوهش که دامن گیر این گروه نیز گشته است. اگرچه درسهای ذی قیمت آموخت اما داغ دل عقب ماندگی را تازه کرد.
2ـ اصول در مرحله انجام تحقیق این پژوهش دچار نقصان و محتاج بازنگری و تمهیدات اساسی است.

نتیجه کلی :
گمان می رود با توجه به برنامه زمانی درس مبانی نظری از یک سو و بار سنگین مراحل این پژوهش از سوی دیگر بهتر آن باشد که یکی از راههای زیر پیگری گردد:
ـ ادامه پژوهش اما با علم به این نکته که خروجی های آن در زمان بندی مقرر درخور و شایان نمی باشند.
ـ تغییر موضوع پژوهش (که البته فعلا این راه حل بیشتر مورد نظر است و ((بررسی ژوژمان های طراحی مماری براساس اصول پلورالیسم)) گزینه طرح شده فعلی می باشد)
ـ تجدید ساختار اعضای گروه که البته با توجه به برخی نکات از جمله عدم آمادگی افراد جدید برای پرداختن به موضوع پژوهش دور از دوراندیشی می نماید.

با تشکر
سرپرست تیم
علی میرشاهی

بیان مساله
ارزیابی یک بخش مهم و تعیین کننده در ادامه یک روند و برنامه می باشد، چنانچه نتایج یک ارزیابی می تواند به تسریع، تغییر و یا تعطیل یک روند بیانجامد. ارزیابی طارحی معماری نیز همچنین هر ارزیابی دیگر می تواند در سطوح و فرایندهای متعدد خیلی در آموزش معماری موثر باشد و نتایج آن بر دانشجو، مجموعه اساتید و فضای علمی ـ اموزشی مترتب گردد.
فارغ از این که سازوکار حاکم بر ارزیابی طراحی معماری چه می باش

د، از یک دیدگاه می توان گفت اصول کثرت گرایی در حوزه های معرفتی و روش شناختی و همچنین در تدبیر و مدیریت امر می تواند و باید بر ارزیابی طراحی معماری ساری و جاری باشد، تا ارزیابی های صحیح، سالم و واقعی تری حاصل گردد.
به دیگر سخن اگر بتوان کثرت گرایی را وارد سیستم ارزیابی طراحی معماری نمد و با دیدی روشن و صحیح نسبت به آن، از آن استفاده نمود نه تنها ارزیابی ها متحول می گردد بلکه پرداختی به امور و موضوعات واقعی تر و برجسته تر امکان پذیرتر می گردد. و بسیاری از آسیب های موجود در ارزیابی شناخته و مرتفع می گردند.
آسیب هایی که گاه ارزیابی های طراحی را از محکمه ها و جدل گاه های علمی به مسیرهایی سوق می دهند که نه تنها هیچ منفعتی برای سیستم آموزشی ندارند بلکه تبعات آنها دامنگیر دانشجویان و فضای آموزشی نیز می گردد.
به نظر می رسد دید روشن و نظرگاهی نسبت به کثرت گرایی و اصول آن در میان اساتید و دانشجویان به عنوان الگو و نظریه ای که می تواند در بستر یک معرفت شناسی تکاملی، نقشی بسزا و تعیین کننده ایفا نماید وجود ندارد.
لذا اگر ما سیستم آموزشی ( اعم از دانشجو، اساتید، روش های آموزش و . . . ) را یک سیستم پویای جویای کمال در نظر بگیریم عدم توجه به نقاط و مراحل کثرت گرای موجود در مسیرتکامل این سیستم می تواند آن را در یک حلقه بسته و تکرار قراردهد. آن چنان که
ـ از درک صحیح و بینش واقعی از دنیای واقعی و مختصات آن مرحوم می مانیم.
ـ درشناخت موقعیت ها و توانمندی ها و همچنین در شناخت معضلات و مشکلات ناتوان می مانیم.
ـ گزینه های محدود برای اصلاح سستم به دست می آوریم.
ـ و نهایتا رکود و ایستایی بر کل سیستم حکم فرما می گردد.
حال آنکه نگرشی کثرت گرا می تواند

موید تنوع و تکثر در بدنه سیستم آموزشی و اهداف و راهکارهای آن گردد و با ایجاد محیط چالش و گفتمان و چود اندیشی محیطی تواناسازی برای تبلور ایده ها و نظرات فراهم آورد.
گمان می رود در اکثر موارد اطلاع درستی در مورد کثرت گرایی و مبانی و اصول آن در اختیار افراد نمی باشد و گاه دچار بدفهمی و برخورد عاطفی و احساسی با مبادی آن هستند.
اما امید است این پژوهش به عنوان نقطه آغازین حرکتی تحول

ساز بتواند اصول کثرت گرایی را در ارزیابی های معماری بیابد و جانمایی کند تا مگر سازوکارهای موجود در آنها به شکلی آگاهانه نسبت به این اصول توانایی پرداختن به موضوعات را بیابند.

اهداف :
ـ شناخت در مورد ارزیابی طرح های مماری در دانشگاه آزاد اسلامی .
ـ شناخت اصول کثرت گرایی
ـ تعیین اهمیت و جایگاه اصول گثرت گرایی در ارزیابی طرح های معماری.
ـ بررسی کارآیی کثرت گرایی در ارزیابی طرح های معماری.

منابع و پیشینه تحقیق :
در مورد موضوع پژوهش پیشینه ای موجود نمی باشد. گرچه در مورد برخی کلیه واژه های آن به صورت جداگانه مطالبی ارائه شده است.

چکیده تحقیق :
در این پژوهش برآنیم تا با کسب شناخت درباره ارزیابی طرح های معماری و وقوف برجایگاه ، اهمیت و سازوکار آن بتوانیم به مطالعه و ردیابی کثرت گرایی در آن بپردازیم.
درک وجود بالقوه و بالفعل اصول کثرت گرایی و تبیین لزوم و کارآیی این اصول در ارزیابی طرح های معماری هدفی است که امید است برپایه آن بتوان دگرگونی مبارکی در سپهر اندیشه و عمل ارزیابی طرح های معماری بنیان نهاد.

فرضیات :
1ـ اطلاع دقیق و روشنی در مورد کثرت گرایی در میان اساتید و دانشجویان وجود ندارد.
2ـ امکان اینکه علی رغم شناخت اصول کثرت گرایی برمبنای آن عمل شود وجود دارد.
3ـ یک فرد کثرت گرا می تواند محیط کثرت گرا به وجود آورد.
4ـ کثرت گرایی در ارزیابی طرح های معماری به صورت بالقوه و بالفعل وجود دارد.
5ـ ارزیابی طرح های معماری در کیفیت سیستم آموزشی آن موثر است.
6ـ وجود کثرت گرایی در ارزیابی طرح های معماری می تواند کیفیت سیستم آموزشی را ارتقا دهد.

برای بررسی فرضیات پژوهش از مصاحبه با اساتید استفاده شد. چرا که اصول فرض بر آن بود که دانشجویان از آنجا که در جلسات ارزیابی طرح های معماری حضور ندارند دارای شناخت درست و دقیقی نسبت به مساله نمی باشند.
البته سمیناری که در مورد کثرت گرایی و فرهنگ ارائه شد پاسخ هایی برای فرضیات ارائه نمود که در ادامه خواهد آمد.
مصاحبه
دیدگاه نسبت به ژوژمان معماری :
ـ پایان فرآیند/ یک مرحله از فرآیند
ـ مستقل از فضای آتلیه طراحی/ پیوسته با فضای آتلیه معماری
ـ قضاوت با اهداف آموزشی / قضاوت مستقل برخاسته از دیدگاه افراد/ قضاوت مبتنی بر اصول خاص و معیارهای معلوم.
ـ رابطه میان قاضی و داور/ رابطه داور و طرذح
ـ حضور و عدم حضور دانشجو در ژوژمان طرح ( چه به لحاظ آموزشی و چه به لحاظ قضاوت).
مشابه سازی :
ـ در ژوژمان ما یک دادگاه داریم: اجزای این دادگاه چیست؟
ـ هدف اثبات جرم و خطاست و یا کشف حقیقت و در ک واقعیت؟
ـ بنا به سندی ( طرح) می خواهیم چه چیزهایی را ثابت نمائیم؟
دیدگاه های پلورالیسم:
ـ الگوهای چندگانه ذاتا تاول و تفسیر بردار
ـ حقایق متعدد
ـ روش های چندگانه مقتضی پژوهش
ـ فراهم آوردن تسهیلات برای متفاوت بودن

ـ تفاوت در ترتیب های اساسی مربوط به تصمیم گیری
مصاحبه ها
مصاحبه های انجام شدکه با چند تن از اساتید که خود دارای درس طراحی معماری بودند و سابقه حضور در ژوژمان را نیز داشته اند انجام شد. در این مصاحبه ها علاوه بر روشن شدن برخی دیدگاهها نسبت به ارزیابی طرح های معماری، فرضیات پژوهش نیز مورد بررسی قرار گرفتند.
چکیده :
اصولا تمامی موارد موید این موضوع بودند که معماری اصولا به قضاوت گذاشته می شود. که این قضاوت کنندگان استفاده کنندگان واقعی از محیطن/ ردمی که با آن برخورد دارند و . . . می باشند.
حال ژوژمان نیز شکلی و نمونه ای از این قاضوت در مقیاس و زمان خاص است.
بنا به ویژگی های خاص معماری و ریشه داشتن و گرفتن آ، از هنر، فلسفه، علوم اجتماعی و . . . اصول خاص و Base مشخصی برای ژوژمان وجود ندارد. بنا به همین ویژگی های خاص می توان از دریچه های متنوع و متکثری به مقوله معماری پرداخت و آن را ارزیابی و نقد نمود
اکثر موارد موید این نظر که ژوژمان ها به وضعیت کلی سیستم آموزشی بهبود می بخشند بودند.
همچنین در این بهبود برای کاربران مستقیم ( دانشجویان محترم) نمی باشد.
ـ اساتید بخش عمده از این تاثیرات را دریافت می کنند.
ـ بنا به برخی مساتئل همچون زمان کم و تعداد زیاد طرح ها، امکان وفضای قضاوت ایده آل و توانا نیست.
ـ افراد حضارد ر جلسه ژوژمان بر فضای حاکم برآن موثرند.
ـ موضوع طرح و تضویحات استاد راهنما در فضای حاکم بر ژوژمان موثر است.

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) : شکر و نیشکر در جهان در word دارای 101 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) : شکر و نیشکر در جهان در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) : شکر و نیشکر در جهان در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) : شکر و نیشکر در جهان در word :

بخشی از فهرست پروژه دانشجویی طرح (کارآفرینی) : شکر و نیشکر در جهان در word

مقدمه و هدف
1- کلیات
1-1- تولید شکر و نیشکر در جهان ...............................................................9
1-2- تولید شکر و نیشکر در ایران ................................................................10
1-2-1- نیشکر کاری در ایران ......................................................................10
1-2-2- تولید شکر نیشکری در ایران ..........................................................11
1-3- نیشکر کاری در خوزستان ...................................................................12
1-4- کشت و صنعت کارون ......................................................................14
2- ترکیب شیمیایی نیشکر
2-1- مواد آلی غیر از ساکاروز ...................................................................19
2-2- اسید های آلی ..................................................................................20
2-3- ترکیبات غیر آلی ..............................................................................20
2-4- ترکیبات ازت دار .............................................................................20
3- فرایند تولید شکر از نیشکر
مقدمه
3-1- برداشت نیشکر ...............................................................................21
3-1-1- مواد زائد همراه نی .....................................................................23
3-2- آماده سازی نی ............................................................................24-25
3-2-1- شستشوی نی .............................................................................25
3-2-2- خرد کردن نی ............................................................................25
3-3- عصاره گیری ..................................................................................26
عنوان......................................................................................................... صفحه
3-4- زلال کردن...........................................................................................26
3-5- صافی های خلاء..................................................................................27
3-6- تبخیر کننده ها.....................................................................................27
3-7- تبلور .................................................................................................27
3-8- سانتریفوژ ...........................................................................................27
4- ترکیبات شربت نیشکر .............................................................................28
4-1- پلی ساکاریدها ....................................................................................28
4-1-1- لوان ................................................................................................29
4-1-2- پکتین .............................................................................................29
4-1-3- سلولزان ..........................................................................................29
4-1-4 نشاسته .............................................................................................29
4-1-5- دکستران ........................................................................................31
4-1-5-1- مشخصات فیزیکی شیمیایی دکستران...........................................31
4-1-5-2- تولید دکستران..............................................................................33
5 مشخصات جنس لوکونوستوک ....................................................................34
6 میکربهای موجود در کارخانه قند ................................................................35
6-1- میکروارگانیسم های نیشکر ...................................................................35
6-2- سالم سازی آسیاب ها ..........................................................................37
7- روش های سریع اندازه گیری دکستران......................................................38
8- پلی ساکاریدهای نیشکر..........................................................................39
8-1- صمغ درنی ترش..................................................................................41
8-2- پلی ساکاریدهای بخش تصفیه .............................................................44
9- ضایعات ناشی از دکستران ........................................................................45
9-1- ضایعات نامعلوم ..................................................................................45
9-2- تداخل در اندازه گیری درصد قند .........................................................46
9-3- مشکلات ناشی از دکستران در تصفیه و تولید شکر خام ......................46
9-3-1 اثر بر شربت زلال کنندها ..................................................................46
9-3-2- اثر دکستران بر صاف شدن .............................................................47
9-3-3- اثر دکستران بر ناروانی ...................................................................47
9-4- اثر بر بلورهای ساکاروز......................................................................49
9-4-1- اثر بر سرعت رشد بلورها ..............................................................49
9-4-2 اثر بر شکل بلورها ..........................................................................49
9-5- اثر بر ظرفیت کارخانه .......................................................................53
9-6- اثر بر خلوص ملاس نهایی ...............................................................54
مواد و روشها
2-1- اثر روش های برداشت بر روی سرعت تشکیل دکستران .....................54
2-1-1- نمونه برداری ...............................................................................55
2-1-2- آزمایشهای مربوط به نی ...............................................................55
2-1-2-1- تعیین ماده خشک ....................................................................56
2-1-2-2- تعیین درصد قند (پلاریمتری)....................................................56
2-1-2-3- درجه خلوص .........................................................................57
2-1-2-4- تعیین قند معکوس ...................................................................57
2-1-2-5- اندازه گیری دکستران ...............................................................58
2-2- آزمایشهای مربوط به شربت ..............................................................64
2-3- اثر دکستران بر انحراف پلاریزاسیون ..................................................65
2-4- اثر استات سرب بر حذف دکستران ......................................................65
2-5- اثر فرمالین ........................................................................................66
2-6- روش های آماری ..............................................................................66
2-6-1- روش های تجزیه واریانس .............................................................66
2-6-2- رگرسیون .....................................................................................66
نتایج و بحث
3-1- آزمایشهای نیشکر .............................................................................67
3-1-1- آزمایش قند ..................................................................................67
3-1-2- آزمایش درجه خلوص ...................................................................67
3-1-3- آزمایش PH ................................................................................68
3-1-4- آزمایش نسبت کیفیت راندمان تولید و شکرخام ..............................69
3-1-5- آزمایش دکستران .........................................................................69
3-1-6- آزمایش قند معکوس ...................................................................69
3-2- آزمایشهای شربت ...........................................................................74
3-2-1- آزمایشهای قند معکوس................................................................74
3-2-1- آزمایش دکستران ........................................................................74
3-3- آزمایش اثر دکستران بر انحراف پلایمتری .........................................80
3-4- آزمایش اثر فرمالین ........................................................................82
3-5- آزمایش اثر استات سرب بر حذف دکستران .....................................83
4- ضمیمه .............................................................................................84
5- منابع مورد استفاده .............................................................................92

نیشکر از گیاهان زراعی است که ظاهراً اهلی کردن آت برای اولین بار در جزایر اقیانوس آرام (گینه نو) اتفاق افتاد و سپس از آنجا به چین و هند برده شده است. سابقه تاریخی کشت نیشکر به هزار سال قبل از میلاد می رسد نیشکر از هند به سایر نقاط دنیا راه یافت و تا اوایل قرن هجدهم تنها محصولی بود که در سطح تجارتی برای تولید شکر کشت می شد.
تولید شکر از اجزاء مهم اقتصادی کشاورزی بسیاری از کشورهاست در مقیاس جهانی عملکرد قند چغندر و قند نیشکر در واحد سطح تقریباً مساوی است.
سابقه تولید نیشکر در ایران به سال 600 میلادی می رسد در این زمان شکر تصفیه شده از نیشکر تولید می شده. ظاهراً تولید نیشکر در خوزستان اهمیت داشته است زیرا کلمه خوز به معنی نیشکر است به هر حال اولین تلاش وسیع برای تولید آزمایشی نیشکر در سال 1329 در خوزستان انجام گردید. (3)
اکنون صنعت قندسازی کاملاً استقرار یافته مهذا پژوهشگران تحقیقات زیادی درباره تحول این صنعت آن هم با توجه به تکنیک های کاملاً مدرن با توجه به شرایط سخت که به این صنعت تحمیل شده است اشتغال به کار دارند.
هدفهای کنونی این پژوهشگران و محققان را می توان به شرح زیر خلاصه کرد.
1- استخراج حداکثر ممکن قند از نیشکر
2- شکر با کیفیتی تولید گردد که جوابگوی خواسته های مصرف کنندگان باشد. بسیار از این مصرف کنندگان شرایط بسیار سختی را برای کیفیت شکر قائل شده اند.
3- شکر را هر چقدر ممکن است با قیمت کمتری به بازار عرضه نمایند یا به عبارت دیگر استفاده از تجهیزات پیشرفته و کاهش ضایعات در کلیه مراحل تولید شکر. (10)
همچنین توجه به مسائلی مانند کاهش مصرف انرژی و حداقل آلودگی محیط زیست. (8)
از جمله مسائلی که کارخانجات نیشکری با آن دست به گریبان هستند ضایعات ناشی از فعالیت میکروارگانیزم ها می باشد. میکروارگانیزم ها قادرند تحت شرایط مناسب و در مراحل مختلف مانند آتش زدن. حمل نی . آسیاب و سایر مراحل تولید شکر در کارخانه به روش های گوناگون همانند تجزیه ساکاروز، تولید قند معکوس، تولید اسید، تولید مواد صمغی مثل دکستران لوان ضایعات جبران ناپذیری وارد کند. (10)
دکستران از جمله موادی است که توسط باکتری به نام لوکونوستوک مزنتروییدس تولید می شود که در صورت توقف نی در مرحله برداشت. حمل و یا توقف شربتها و آلودگی آسیاب ها این باکتری وارد عمل شده و منجر به تولید دکستران و اسید می گردد که از جمله خسارات وارده را می توان 1- افزایش ضایعات نامعلوم در شربت ناشی از تشکیل دکستران که بر طبق نظر کلارک میزان ضایعات را می توان در جدول زیر نمایش داد. (24)

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله صفات ذاتی و ویژگی‌های نژادی اهالی یک کشور در word دارای 87 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله صفات ذاتی و ویژگی‌های نژادی اهالی یک کشور در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله صفات ذاتی و ویژگی‌های نژادی اهالی یک کشور در word

آموزش فنی و تربیت کارگران متخصص 
میزان سرمایه و سازمان صنعتی و کشاورزی: 
روش کار 
کمیت کار و جمعیت 
خانواده 
ملت 
جمعیتها و اتحادیه‌های اختیاری 
تقسیم سکنه روی زمین 
تراکم جمعیت 
تمرکز جمعیت و پیدایش شهرهای بزرگ 
تقسیم کار و نظام علمی کار 
1 ـ نوع اول تقسیم کار 
2 ـ رشته‌های گوناگون اقتصادی 
3 ـ تقسیم کار بین نواحی مختلف کشور 
4 ـ تقسیم جهانی کار 
5 ـ تقسیم فنی کار در کارگاه 
6 ـ نتایج تقسیم کار 
حدود تقسیم کار 
سیستمهای علمی کار 
شیوه اجرای نظام تیلور 
افزایش سطح دستمزدها 
آزمایش‌های مدیریت علمی 
مدیریت علمی و تیلوریسم 
فردریک تیلور و پژوهش‌های او 
اصول روش تیلور 
نخست ـ اصل انجام کار 
دوم ـ اصل انتخاب کار 
سوم ـ اصل پاداش و نظارت 
چهارم ـ تقسیم کار و اشتراک مساعی کارگر و کارآما 
عناصر سیستم مدیریت تیلور 
تقسیم کار 
برآیند پژوهش‌ها و بررسیهای تیلور 
اقتصاد کار 
بازار کار: 
ویژگی‌های بازار کار: 
آموزش کار و پیشه 
دوره کارآموزی 
جنبه‌های فیزیولوژی کار 
فیزیولوژی کار و دانش‌ارگونومی 
اصول فیزیولوژی کار 
کار ماهیچه‌ای 
نیروی ماهیچه‌ای 
تولید انرژی از پدیده‌های شیمیایی 
کار ماهیچه‌ای استاتیک و دینامیک 
گردش خون 
خستگی 
ریتم توان کار در طول روز 
تأثیر سن 
انسان و ماشین 
کار و فراغت: 
قانون کار و قانون تأمین اجتماعی 
قرارداد کار و شرط‌های بنیادی انعقاد آن 
کتابنامه 

صفات ذاتی  و ویژگی‌های نژادی اهالی یک کشور ـ صفات ذاتی و ویژگی‌های نژادی اهالی یک کشور چون قدرت کار، از خوگذشتگی‏، شهامت،‏ هوش،‏ استعداد و همچنین صفات اخلاقی مانند وظیفه‌شناسی و درستکاری در دستاورد  کار یک ملت تاثیر شایسته دارد وبه این جهت دولت  و زمامداران ملت وظیفه دارندکه در  پاکیزگی اخلاق وتشویق افراد فعال و درستکار  کوشش های جدی مبذول دارند

آموزش فنی و تربیت کارگران متخصص

دانستگی ها و آگاهی های در کیفیت کار آنان بسیار کارساز است و به این سبب کشورهای بزرگ به مسئله آموزش فنی و تربیت کارشناسان و کارگران آزموده اهمیت زیادی میدهند. در رژیم اصناف تربیت کارگران و آموزش فنی آنان برعهده روسای اصناف و کارفرمایان بود ولی امروز در صنایع بزرگ غالباً توده کارگران نیاز زیادی به آموزش‌های قبلی و کارشناسی در شغل خود ندارند و در صنایع کوچک هم کارفرما اهمیی بتربیت و آموزش کارگران نمی‌دهد وکارگران غالباً در نتیجه سختی معیشت و هزینه زیاد آموزش و پرورش بدون اینکه قبلا اطلاعات لازم را بدست آورده باشند‏ بعنوان کارگر ساده برای دریافت فوری مزد وارد کار می‌شوند، باشند باین جهت است که در بیشتر کشورهای صنعتی نوعی بحران ویژه در بخش آموزش فنی دیده می‌شود

پیرازیست طبیعی و چشمه‌های زیرزمینی :بودن زمینهای بارور و‏ آب و هوای معتدل و سرچشمه‌های زیرزمینی در ارزش کار و فعالیت اقتصادی یک ملت کارآترین عامل ها بشمار می‌آیند. کشورهای بزرگ اقتصادی آنهائی هستند که دارای سرچشمه‌ها و منابع طبیعی سرشاری هستند و از این روی قادر به رقابت با کشورهای دیگرند

میزان سرمایه و سازمان صنعتی و کشاورزی

ماشین‌ها و اسباب و افزار کار یک ملت‏ از دید کیفیت کار در درجه یکم اهمیت است. کشوری که با ماشین‌های کهنه و افزار صنعتی فرسوده و قدیمی کار میکند‏ نمیتواند با کشورهای دیگر که دارای کارخانه‌ها و وسائل نوین تولید هستند  رقابت نمایند

روش کار

 تقسیم کار و سیستم‌های علمی  چون سیستم تیلور[1] که بعداً  خواهیم دید و فرآوری و  محصول کار را زیاد می‌کند و در مقابل از هزینه تولید می‌کاهد. باینجهت کشورهای بزرگ صنعتی به روش کار در کارخانه ها و بنگاههای اقتصادی اهمیت زیادی میدهند

کارنسلهای گذشته ـ افزار و وسائل کاری را که امروز افراد یک کشور در راه تولید بکار می‌برند. غالباً دستاورد کار و زحمت نسلهای گذشته است. کارخانه‌های موجود‏، راه‌ها،‏ ساختمان‌هاو سرچشمه‌های زیرزمینی که اکنون مورد استفاده هستند ساخته شده و یا کشف و شروع باستخراج آنها شده است‏ میزان کار و فعالیت اقتصادی نسل حاضر مؤثر در نتیجه کار و خوشبختی نسلهای آینده است همان گونه که عملیات گذشتگان در کیفیت کار امروز ما کارسازند

کمیت کار و جمعیت

هر جامعه در برگیرنده عده افرادی است که برای رفع نیازهای خود کارهای اقتصادی انجام میدهند و مواد مورد نیاز را تهیه و مصرف مینمایند. این افراد تشکیل گروههایی را میدهند که مهمترین آنها ابتد گروه خانواده و پس از آن ملت و جمعیتها واتحادیه‌ها است

خانواده

 خانواده بطور کلی تشکیل میشود از مجموع اشخاصی که با هم نزدیکی نسبی یا سببی دارند و بمعنی اخص اطلاق میشود به افرادی که در یک طبقه هستند و زیر نظر رئیس خانواده در یک محل زندگی می‌کنند. خانواده جدید اکنون یگانگی گذشته خود را از دست داده و روابط میان افراد آن به استواری گذشته نیست با اینحال خانواده امروزی را هم باید مهمترین واحد اجتماعی بشمار آورد

ملت

 پس از خانواده‏ دسته‌ها و جمعیت‌های بزرگتری هستند که در زمان‌های گذشته به نام قبیله و ایل معروف بودند و امروز ملت نامیده می‌شوند. ملت اجتماع گسترده افرادی است که در سرزمین معین و مشخصی زندگی می‌کنند و دارای عادت‌ها و باورها و اخلاق و سوابق تاریخی و منافع مشترک و غالباً زبان و مذهب واحد میباشند ولی زبان و مذهب ملاک اصلی ملیت نیست و ممکن است اشخاصی که به زبانهای مختلف تکلم می‌کنند و از حیث باورهای مذهبی اختلاف دارند‏ یک ملت واحد را تشکیل دهند چون ملت سویس یا ملت آمریکا

کشور و تقسیمات جزء آن چون استان و شهرستان و بخش و دهستان و غیره دارای شخصیت حقوقی هستند و می‌توانند چون اشخاص طبیعی از حقوق گوناگون بهره‌مند شوند

جمعیتها و اتحادیه‌های اختیاری

 اتحادیه اجتماع اشخاصی است که بمیل خود دور هم گرد میایند و برای منظور معینی تشریک مساعی می‌کنند. این جمعیتها ممکن است جنبه مذهبی‏ اخلاقی، علمی، ادبی، بهداشتی، نیکوکاری یا تعاونی داشته باشند

تقسیم سکنه روی زمین

 جمعیت روی زمین به بیش از شش و نیم میلیارد نفر رسیده است. که تقریباً نصف آن در آسیا و بیش از یک میلیارد آن در اروپا و 300 میلیون در امریکا و بقیه در سایر قاره‌ها پراکنده اند

تراکم جمعیت[2]

جمعیت روی زمین بیک نسبت در تمام نواحی بخش نشده است. نسبت جمعیت را بوسعت زمین که غالباً مقیاس اندازه آن یک کیلومتر مربع است درجه تراکم گویند‏ در پاره‌ای از کشوره چون بلژیک تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع تقریباً 272 نفر و در برخی چون ایران در حدود 14 نفر است. تراکم جمعیت ارتباط مستقیم با حاصلخیزی زمین و منابع زیرزمینی و توسعه صنایع و سایر عوامل اقتصادی دارد

تمرکز جمعیت و پیدایش شهرهای بزرگ

 مسئله درجه تراکم را که معدل جمعیت یک کشور به نسبت وسعت آنست نباید با مسئله تمرکز جمعیت در نقاط مختلف کشور اشتباه نمود. در بعضی از کشورها که دارای جمعیت کمی هستند ـ شهرهای بزرگ ایجاد شده است چون بوئنوس آیرس[3] پایتخت آرژانتین که حدود پنج میلیون جمعیت دارد در صورتیکه در سراسر کشور پهناور آرژانتین فقط 31 میلیون تن زندگی میکنند. همچنین تهران که تقریباً 11 میلیون تن و نیم جمعیت دارد در صورتیکه مجموع جمعیت تمام ایران بین 66 تا 69 میلیون نفر میباشند[4]

تقسیم کار و نظام علمی کار

تقسیم کار یکی از قانون‌های طبیعی است که حتی در زندگانی برخی از حشره‌ها مانند مورچه و زنبور عسل نیز دیده میشود و در زندگی انسانی مفهوم آن همان تخصص است که در همه‌ی شئون علمی و اقتصادی و اجتماعی حکمفرماست. فلسفه تقسیم کار بین افراد جامعه اینست که هر فردی، برای اینکه بتواند از نیروهای مادی و معنوی خود بیشترین استفاده را ببرد، باید همه‌ی کوشش و اندیشه خود را متوجه انجام امور معینی کند

از زمان‌های گذشته تقسیم کار میان افراد یک جامعه وجود داشته است. اولین شکل تقسیم کار روی اختلاف جنسی یعنی فرق بین زن و مرد دیده میشود باین ترتیب که زنان بامور خانگی و مردان بکارهای دشوار کشاورزی اشتغال داشتند و هنوز هم تقسیم کار باین صورت در اغلب کشورها وجود دارد. پیشه‌های گوناگون بتدریج پیدا شدند وهر کس شغل و کار معینی را اختیار کرد. نکته قابل توجه اینست که تقسیم کار در سده‌های گذشته غالباً فاقد جنبه اقتصادی بود و جهات اجتماعی و مذهبی آن را ایجاب میکرده است مثلاً دررژیم اصناف، افراد یک صنف نمیتوانستند وارد در صنف دیگری شوند، همچنین در نظام طبقاتی هندوستان برای اشتغال به هر پیشه و شغلی، شرایط مذهبی و اجتماعی ویژه‌ای لازم بود

تقسیم کار به صورتیکه امروز دیده میشود از دونظر قابل رویکرد و دقت است یکی تقسیم کار از جهت پیشه‌ها و رشته‌های گوناگون اقتصادی و از لحاظ سرزمین‌های یک کشور یا میان کشورهای گوناگون و دیگر تقسیم کار در یک بنگاه اقتصادی

1 ـ نوع اول تقسیم کار

 گونه‌های مختلف کارهای اقتصادی را بطور کلی میتوان به چند رشته بزرگ بخش کرد: کشاورزی‏ بازرگانی و پیشه های آزاد. اکنون افراد طبقه کوشا و مولد دارایی یک کشور میان رشته‌های مزبور بطور مشخص بخش شده و در هر رشته تقسیم کار بصورت شدیدی حکمفرماست. افزون بر این، پیشه‌های کهن و حرفه‌های سابق هر یک به بخش‌های تازه‌ای تقسیم شده‌اند به طور مثال: کار پزشکی که در گذشته پیشه واحدی تصور میشد اکنون به صورت رشته‌های جداگانه درآمده است که برای هر یک معلومات و اطلاعات ویژه‌ای لازم است.همچنین در نتیجه گسترش نیاز های بشر و ترقی امور اقتصادی، مشاغل جدیدی مانند عکاسی، رانندگی اتومبیل و کامیون و تراکتور و غیره پیدا شده است. از سوی دیگر، بنگاههای اقتصادی هر یک در بخش ویژه‌ای کارشناسی پیدا کرده و بساختن یک گونه کالا یا انجام خدمات معینی اشتغال دارند. این گونه تقسیم کار در دهه ‌های اخیر بسیار پیشرفت کرده، بطوریکه حتی هر کارخانه و واحد فنی در ساختن یک یا چند نمونه از یک نوع کالا کارشناسی پیدا کرده است. به طور مثال: در قسمت کاغذسازی، هر یک از انواع گوناگون کاغذ چون کاغذ لوکس، کاغذ روزنامه یا کاغذ معمولی در کاخانه مخصوصی تهیه می‌شود

2 ـ رشته‌های گوناگون اقتصادی

برای نشان دادن اهمیت نسبی رشته‌های گوناگون اقتصادی، آمارهائی از لحاظ شمار کارگران تنظیم شده است

این نوع آمارها در اغلب کشورهای مترقی هر چند سال یکمرتبه تهیه میشود به طور مثال طبق آمارهای تنظیمی در ایالات متحده امریکا در سال 1870 کشاورزان 53% و کارگران صنعتی 23% و صاحبان مشاغل آزاد و کارکنان دستگاههای بازرگانی و بنگاههای خصوصی و دولتی 24% جمعیت فعال را تشکیل میدادند و این ارقام در سال 1940 بترتیب به 8/18% و 5/31% و تغییر یافت و در سال 2005 تحول چشمگیری در آمارهای نامبرده دیده شد بنابراین مرتباَ از تعداد کشاورزان کاسته شده و بر تعداد کارگران صنعتی و صاحبان کار و پیشه آزاد و کارمندان بنگاههای دولتی و ملی اضافه گردیده است ـ بعقیده کلین کلارک[5]  اقتصاددان آمریکایی در کتاب «شرط پیشرفت اقتصادی» [6]مرحله آخر رشد و توسعه اقتصادی موقعی است که در نتیجه توسعه ماشین در صنعت و کشاورزی بین 85% تا95% جمعیت فعال در امور بازرگانی و پیشه‌های آزاد و بنگاههای ملی و دولتی بکار اشتغال ورزند و ایالات متحده آمریکا از لحاظ تقسیم جمعیت میان رشته‌های گوناگون به این مرحله روز بروز نزدیکتر میشود

در آمریکا آمارهائی از حیث بهای فرآورده‌های متنوع تنظیم می‌شود که از نظر اقتصادی اهمی بیشتری دارد. در این کشور طبق آمارهای اخیر ارزش کلی میزان تولدی ملی به نسبت‌های زیر بین رشته‌های اقتصادی تقسیم میگردد: صنعت کشورهای صنعتی بزرگ تهیه شده است میتوانچنین استنباط نمود که بطور کلی اهمیت نسبی رشته‌های مختلف اقتصادی ازلحاظ قیمت مواد تولیدی بقرار زیر ات: تولید صنعتی %50 تولید مواد فلاحتی از قبیل خواربار و مواد اولیه %40 و استخراج مواد معدنی %

3 ـ تقسیم کار بین نواحی مختلف کشور

در کشورهای جدید غالباَ بین نواحی مختلف یک نوع تقسیم کار دیده میشود. مثلا در یک منطقه مواد فلاحتی و خواربار و در منطقه دیگر کالاهای صنعتی و مواد معدنی تهیه و استخراج میگردد. در رشته‌های صنعتی این تقسیم کار شدیدتر بوده و معلول علل اقتصادی است

4 ـ تقسیم جهانی کار

امروز هر یک از کشورهای جهان بعلت موقعیت جغرافیایی و منابع اقتصادی خود‏ در تهیه کالاها و مواد معینی تخصص پیدا کرده است. مثلا آلمان در صنایع شیمیایی و رنگ و اتومبیل، فرانسه در ساختن اشیاء لوکس و عطر و اتومبیل و بعضی از مشروبات، انگلستان در صنایع نساجی‏ استرالیا در تهیه پشم، برزیل درقهوه، کانادا در گندم، ایران در قالی و مانند آن

5 ـ تقسیم فنی کار در کارگاه

این نوع تقسیم کار رویکرد ویژه  مخصوص اقتصادشناسان است. آدام اسمیت سه فصل از کتاب خود را به این اختصاص داده است. در کارگاههای جدید، ساختن هر کالائی به بخش‌های گوناگون مختلف تقسیم شده و هر قسمت را دسته معینی از کارگران انجام میدهند. به طور مثال: ساختن سنجاق در زمان آدام اسمیت به 18 عمل مختلف بخش میشده، ژان باتیست سی ساختن کارت‌های بازی را مثال میزند که در دوره او شامل 70 نوع عمل مجزی بوده، باباژ[7] ساختن ساعت را بعنوان شاهدتقسیم کار میآورد. که درزمان او به 152 قسمت تقسیم میشده است. ولی در دوره حاضر این مثالها کهنه و قدیمی شده و با پیدایش صنایع بزرگ و کامپیوتر و توسعه ماشینیسم، تقسیم کار بمراتب بیشتر شده است مثلا امروز در کارخانه‌های آمریکا دوختن کفش از 173 قسمت و ساختن ساعت از 1088 قسمت مجزی ترکیب می‌شود.[8]

6 ـ نتایج تقسیم کار

تقسیم کار از نظر پیشه‌ها نتایج خوبی دارد زیرا هر کارگری تخصص در پیشه و کار معینی پیدا می‌کند و از این را بیشترین بازده از تلاش کارگر را بدست میآید، این گونه تقسیم کار ارتباط و نیازمندی افراد جامعه را بیکدیگر کاملا ثابت می‌کند. اکنون هیچ کس بدون همکاری سایر افراد جامعه نمیتواند زندگانی خود را تأمین و نیازمندی‌های خویش را مرتفع کند. چنین است در مورد تقسیم کار میان کشورهای گوناگون که لزوم همیاری و اتحاد جهانی را نشان میدهند. انگلستان بدون گندم کانادا و پشم استرالیا ، ایتالیا بدون ذغال سنگ انگلستان ، اسپانیا بدون نیروی برق فرانسه به هیچ گونه قادر بتأمین زندگی اقتصادی خود نیستند. همین وضع در مورد سایر کشورها نیز دیده میشود

موضوع نتایج تقسیم کار بمعنی اخص یعنی تقسیم کار در کارگاه مهمتر بوده و همین امر است که مورد بحث و اختلاف نظر اقتصاددانان میباشد. این مسئله را باید از نظر کارفرمایان و کارگران جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.از دید کارفرمایان، تقسیم کار از یک سوی موجب ازدیاد میزان بازده و از سوی دیگر باعث کاهش هزینه تولید می‌شود. کارگری که همیشه یک کار را انجام میدهد آزمودگی زیادی بدست میآورد. بعلاوه کارفرما ممکن است صفات ذاتی و معلومات هر کارگری را در نظر بگیرد و حداکثر استفاده را از کار او بدست آورد و به این سان آموزش فنی کارگران هم آسانتر میشود. آدام اسمیت گفته است در یک کارخانه با رعایت اصل تقسیم کار، ده کارگر تعداد 48000 سنجاق در روز یعنی هر یک 4800 سنجاق میسازند در صورتیکه اگر هر کارگری مستقلا کار کند قادر بساختن 20 تا 10 و حتی یک سنجاق هم نمیباشد. صرفه‌جوئی در ماشین‌آلات و ابزار کار که موجب تقلیل هزینه تولید است فایده دیگر تقسیم کار میباشد: اگر هر کارگری کارهای گوناگونی را در کارخانه انجام دهد باید انواع ماشین‌ها و افزارهای کار در دسترس او گذاشته شود، بعلاوه برای تغییر محل دادن و از دستگاهی بدستگاه دیگر رفتن، مقداری وقت تلف میشود و دراین فاصله دستگاه ها و ماشین‌ها مدتی بیکار و بدون مصرف میمانند

از دید کارگران،تقسیم کار بدون هیچگونه تردیدی دارای فوائد زیادی است و طبقه کارگر که خود در شمار طبقه مصرف کننده بشمار می‌آید، در درجه یکم از  کاهش قیمتها و مرغوبیت اجناس ساخته شده استفاده می‌کند. در مقابل، انجام کار یکنواخت به وسیله نیروی انسانی قوای روحی کارگران را با توان و خسته مینماید و توان ابتکار و شخصیت آنها را از بین میبرد. کراگر در کارخانه‌های جدید بصورت ماشین در میآید که فقط حرکات معینی را انجام میدهد و قادر بکارهای دیگر نیست و اگر از کارخانه اخراج شود، برای پیدا کردن شغل جدیدی ممکن است دچار اشکالات زیادی بشود. برای رفع این معایب لازم است که ساعات کار کاهش داده شود تا کارگران وقت بسنده برای رفع خستگی و تکمیل معلومات خود داشته باشند.[9]

حدود تقسیم کار

اصل تقسیم کار در همه‌ی رشته‌های اقتصادی و در شرایط گوناگون بیک نحو قابل اجراء نیست. حدودتقسیم کار بقرار زیر است

1 ـ نوع کار ـ کارهای کشاورزی کمتر با تقسیم کار سازگار است. زیرا که کشاورزی بطور کلی تابع طبیعت است و کارهای گوناگون کشاورزی مانند شخم زدن، کاشتن بذر، درو کردن و غیره باید در فصل های معینی از سال انجام گیرد

2 ـ توسعه بازار فروش ـ اگر بازار فروش محدود باشد اصل تقسیم کار را نمیتوان بخوبی اجرا کرد زیرا فایده اصلی اتخاذ این روش، افزایش میزان تولید است که با محدود بودن بازار فروش بدون نتیجه می‌ماند

3 ـ لزوم سرمایه‌های سرشار ـ با سرمایه‌های جزئی نمیتوان اصل تقسیم کار را بخوبی عملی کرد زیرا تقسیم کار مستلزم استخدام کارگران زیاد، خرید ماشین ها دستگاههای متنوع و ایجاد سازمان منظمی است و برای جمع کردن این عوامل، کارفرما نیاز بسرمایه‌های کلان دارد

سیستمهای علمی کار

سازمان دادن تولید براساس محاسبه و اندازه‌گیری[10] ـ هدف اصلی تقسیم کار و توسعه ماشینیسم بدست آوردن حداکثر استفاده از نیروی مادی کارگر، بمنظور افزایش میزان تولید و کاهش بهای تمام شده کالاهای ساخته شده است. ولی برای رسیدن باین هدف افزون بر رعایت اصل تقسیم کار لازم است که سازمان تولید مطابق روش درست علمی و منطقی تنظیم شود و هر کارگری طبق نقشه روشن و مشخص وظائف خود را انجام دهد در این نظام نه تنها به موضوع تخصص کارگران و آموزش فنی آنان توجه کامل بعمل میآید بلکه کوشش میشود که وقت کارگر بیهود تلف نشود و ابزار و مواد لازم برای کار قبلا در اختیار او گذارده شود. افزون بر این کار هر دسته از کارگران باید با دسته‌های دیگر کاملا تطبیق کند. برای اجرای اصل‌های نامبرده روشهای مختلف وجود دارد که مهمترین آنها روش فردریک تیلور است

روش تیلور[11]  فردریک تیلور یک مهندس آمریکایی است که اختراع‌های زیادی در جهان صنعت انجام داد و در سازمان علمی کارکتابی باسم «اصول سازمان علمی کار در کارخانه‌ها» برشته تحریر در آورده که به اغلب زبان‌های خارجی ترجمه شد. تیلور در این کتاب اصول عقاید و روش خود را روشن ساخت

هدف اساسی تیلور افزودن بازده کار[12] و بالا بردن سطح دستمزدها بود بدون اینکه افزایش جدیدی برای کارگران وارد آید. شالوده باورمندی‌های این بود که یک کار را میتوان با روش‌های مختلف و ابزارهای گوناگون انجام داد ولی فقط یک روش و یکنوع ابزار است که بوسیله آن نتیجه کار بهتر و سریعتر بدست میآید برای کشف روش و ابزار کار مناسب، باید با بررسی‌های دقیق علمی، حرکات مختلفی که برای انجام هر کاری ضروری است و مدت زمانی که هر حرکت و کاربرد هر افزار لازم دارد، با میزان بازده آن تعیین نمود تا بتوان از حرکات زائد که موجب اتلاف وقت کارگران میشود جلوگیری بعمل آورد. تیلور برای کشف سیستم کار در بخش تراش فلزات مدت 26 سال بررسی کرد و مبلغ یک میلیون دلار در این راه هزینه کرد

به باورتیلور کارگران شخصاً قادر بکشف بهترین طرز کار نیستند زیرا از نواقص ابزار و وسایل مورد احتیاج و اتلاف وقت وتکرار حرکات بیهوده و زائد اطلاع کامل ندارند و بآسانی حاضر بتغییر اسلوب کار خود نمیشوند و این وظیفه کارفرما و مدیر کارخانه است که روش کارگران را مطابق اصول علمی کار تعیین نماید و بهترین ابزار کار را در دسترس آنها بگذارد

اصول کلی سیستم تیلور ـ اصول کلی سیستم تیلور در چهار قاعده زیر خلاصه می‌شود

1 ـ تبدیل سیستم‌های کهنه و قدیمی کار به سیستم‌های علمی تازه و ایجاد یک دانش ویژه برای انجام هر کاری

2 ـ تقسیم مسئولیت میان مدیر کارخانه و کارگران، باین معنی که مدیر کرخانه بایدمسئولیت کلیه اموری را که از عهده کارگران فراتر می‌رود، قبول کند

3 ـ مراقبت کامل در شیوه کار کارگران برای حصول اطمینان از اینکه کار انجام شده مطابق با قواعد موضوعه است

4 ـ تربیت و آموزش فنی کارگران و تعیین کار و شغل مناسب برای هر یک از آنان بجای اینکه انتخاب نوع کار، بمیل خود کارگران یا بتصادف و اتفاق واگذار شود

شیوه اجرای نظام تیلور

شیوه اجرای نظام تیلور در یک کارخانه بقرار زیر است

1 ـ تهیه دقیق کار ـ برای پی بردن به بهترین روش کار باید دسته‌های ده یا پانزده نفری را از نواحی گوناگون کشور گزینش کرد وحرکات هر یک از آنها را با مدت زمانیکه لازم است با کرنومتر[13] اندازه گرفت تا بتوان بهترین سیستم کار را برگزید

2 ـ آموزش فنی کارگران و بازرسی کارگران ـ در موقع وورد هر کارگر بکارخانه، دایره تهیه کار باید دستورهای لازم و شیوه انجام کار و آلات و ادوات مورد لزوم را باو اطلاع کند

دایره بازرسی موظف است که شیوه اجراء دستورهای مزبور را از سوی کرگران مرتباً مورد بازرسی دقیق قرار دهد باین ترتیب که در هر دسته 7 یا 8 نفری یک بازرس شیوه کاربرد ماشین‌ها و افزار و بازرس دیگر سرعت کار را بازرسی کند. تیلور به موضوع گوناگون مانند میل طبیعی بشر به استراحت و بیکاری، عدم اطلاع کامل به روشهای علمی کار، انجام دادن حرکات زائد و بالاخره تمایل کارگران زرنگ به اینکه بیشتر از کارگران متوسط یا کامل کار نکنند، مقداری از وقت خود را تلف مینمایند و این چگونگی سبب کاهش میزان تولید میشود. از این روی باید بازرسان ویژه دائما سرعت کار را بازرسی و از اتلاف وقت کارگران جلوگیری کنند

افزایش سطح دستمزدها

به نسبت افزایش میزان تولید، بعقیده تیلورمزد کارگران هم باید از 30 تا 100 درصد افزایش باید. روش تیلور در تمام رشته‌های تولیدی قابل اجراء نیست و تنها در بنگاههای بزرگ مانند کارخانه‌های ذوب آهن و اتومبیل‌سازی که تعداد زیادی کارگر مشغول کار بوده و سازمان تولید توسعه‌ی چشمگیری دارد، ممکن است از این روش استفاده نمود

سیستم تیلور بدون تردید موجب افزایش میزان بازده کار میشود و خود تیلور شواهد زیادی برای اثبات این امر ارایه داد. مثلا کارگرانی که در روز 300 قطعه 45 کیلوئی چدن بارگیری میکردند با اجراء روش تیلور توانستند میزان کار خود را به 1000 قطعه برسانند، بدون اینکه زحمت جدیدی بآنها تحمیل بشود، همچنین کارگران ساختمانی که قبلا تعداد 120 آجر در هر ساعت برای ساختن دیوار کار میگذاشتند، با سیستم تیلور موفق بنصب 350 آجر شدند. در برابر این موفقیت های قطعی باید گفت که نظام تیلور دارای معایب و بدی‌ها و زیان‌های زیادی نیز هست و خطرهای ماشینیسم را از نظر کارگران به آخرین درجه شدت می‌رساند. به ویژه عیب‌اساسی این نظام، به عقیده گروه بسیاری از اقتصاد‌شناسان این است که کارگران متوسط و آنهایی که استعداد و هوش و زرنگی زیادی ندارند بکلی از کار برکنار می‌شوند و به بوته‌ی بدبختی و تنگدستی می‌افتند

این نکته نیز در نظام تیلور قابل توجه است که میزان افزایش مزد کارگران متناسب با درجه افزایش تولید نبوده و معلوم نیست که اگر طبق باور تیلور، با اجرای روش علمی کار، میزان تولید چند برابر می‌شود چرا مزد کارگران باید تنها از 30% تا 100% ترقی کند. باید دانست که بخش بزرگ فایده‌های به دست آمده از نظام‌های علمی کار و بطور کلی مزایای ماشینیسم بیشتر عادی سرمایه داران و کارفرمایان می‌شود و طبقه کارگر از افزایش فرآورده‌ها و تولید شده‌ها و خوبی‌های روش های نوین کار سود زیادی نمی‌برند. به این دلیل است که در اغلب کشورهای صنعتی اتحادیه‌های کارگری با روش‌های علمی کار و به ویژه نظام تیلور به مخالفت بر می‌خیزند.[14]

آزمایش‌های مدیریت علمی

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله جایگاه کرخ در گسترش تشیع در word دارای 72 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله جایگاه کرخ در گسترش تشیع در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله جایگاه کرخ در گسترش تشیع در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله جایگاه کرخ در گسترش تشیع در word :

مقدمه
علوم اسلامی علی الخصوص در بغداد و ممالک شرقی خلفا تا پایان قرن چهارم و چند سالی از اوایل قرن پنجم در مدارج ترقی سیر می کرد. از این مدت قرن دوم و سوم را باید بیشتر عهد نقل و تدوین و تکوین علوم عقلی و قرن چهارم و اوایل قرن پنجم را عهد استحصال مسلمین از زحمات دو قرن پیش و قرن طلائی علوم در تمدن اسلامی دانست. مهمترین عامل در سرعت انتشار و کثرت و توجه و تدوین کتب علمی را در این مدت تشویق گروهی از خلفای عباسی و وزراء و امرای ممالک مختلف اسلامی باید دانست. تشویق خلفائی از قبیل منصور و هارون و مأمون و واثق و عده یی از جانشینان آنان و امرای شرقی خاصه سامانیان آل عراق و آل مأمون و دیائمه آل زیار و بعضی از افراد دیالمه آل بویه و گرهی از امرای مغرب مانند سیف الدوله حمدانی و بعضی خلفای اموی اندلس و امرای آن دیار و خلفای فاطمی بدون توجه به قومیت و دین علما و

آزاد گذرادن آنان در عقاید خویش و پرداختن صلاحت گران در برابر آثار منقول با مؤلف باعث شد که حوزه های درس رونق یابد و علمای بزرگ در خوارزم و ماوراء النهر و خراسان و ری و بغداد و الجزیره و مصر و اندلس و جز آنها ظهور کنند و کتابهای پیشنهادی در شعب مختلف علوم و فنون بعربی و فارسی در آوردند. در این دستگاهها علمای یهودی و نصرانی و زرتشتی و صابی و مسلمان بی آنکه مزاحم یکدیگر باشند به سر می بردند و هرکس از آنان بقدر علم و دانش خود از تقرب خلفا و امرا و وزراء و صلات آنان برخوردار بود.

استا طه راوی در رساله خود درباره بغداد گوید: در دوره آل بویه، علم و ادب در بغداد به اوج اعتلای خود رسید و بزرگانی از مفسران، محدثان و فقیهان و معتکمان و مورخان و نویسندگان و شعراء و همچنین دانشمندان علوم عربی و استادان علوم کیهانی در آن محیط پرورش یافتند.

و از طرف دیگر پاره یی از پادشاهان آن سلسله در مورد آبادانی کشور و آثار نیک برجا گذاشتند و اهل فضل و دانش و ستارگان علم و ادب از خوان نعمت و کرم آنان برخوردار و متمتع بودند.
دانشمندان برجسته در معیت سلاطین آل بویه به رواج و تقویت تشیع روی آوردند و در این زمان تدریس فقه جعفری و علم کلام و علوم ویژه مذهب آل محمد و علوم همه اهل اسلام در بغداد تمرکز یافت و به رجالی انگشت نما از علماء شیعه در این نقطه ظهور کرد. امثال ابن قولویه، شیخ مفید و شریف رضی و شریف مرتضی و شیخ طوسی اینان بجز کسانی هستند که در اواخر عصر ائمه و نواب اربعه می زیستند و نیز مانند ملکینی و امثال او ریاست تدریس از هریک از دانشمندان برجسته به دیگری منتقل می شد. آنان در جهت خدمت به دین و مذهب اهل بیت دارای مساعی و آثار ارزنده و در خور ستایش و سپاس می باشند و برای آنان عوامل متعددی از قبیل شرف و بزرگواری و شایستگی و تبحر در علوم مختلف و تألیفات در زمینه این علوم و سرازیر شدن طلاب و دانشجویان حوزه های تدریس آنها و حمایت و همیاری آل بویه نسبت به‌ آنان فراهم آمد. تا پرچم تشیع را در سرزمینهای اسلامی برافرازند.

در دوران بقدرت رسیدن آل بویه; امامیه فرقه شیعی مسلط در عراق و ایران بود و اصول اعتقادی آن را مفسران شاخص آن، کلینی (متوفی 321، 941) و ابن بابویه (متوفی 381 و 991 ) و شیخ مفید ، همچنین معروف به ابن مهلم (متوفی 413، 1022) به طرزی فعال تدوین کرده بودند.

موقعیت کرخ
بغداد از اقلیم سیم است و ام البلاد عراق عرب و شهر اسلامی است برطرف دجله افتاده است طولش از جزایر خالدات نحرو عرض از خط استوا لج در زمان اکاسره بر آن زمین بطرف غرب الهی کرخ نام بود شاپور ذوالکتاب ساخته.
منصور پس از مطالعات زیاد بغداد را که دهکده ای کوچک و مقر مسیحیان بود در مغرب دجله قرار داشت برای محل پایتخت امپراطوری خود انتخاب نمود. و مقداری از اماکن اطراف را جزو حومه شهر نمود. از آن جمله یکی کرخ بود که اسم آن از کرخه که در زبان آرامی به معنی شهر است مشتق گردید.
منصور دو مسجد مدینه السلام و نیز پل جدیدی را بر روی هرات ساخت و زمینهای مدینه السلام از کدخدایان دیرهای یا دور یا و قطربل و شهر بوق و نهریین باز خرید و به اقطلاع به اهل بیت و سرهنگان و سپاهیان و یاران و کتاب خویش داد و مرکز هم بازارها را در کرخ نهاده و فرمان داد که بازرگانان، دکانها در آنجای سازند و ایشان را به پرداختن غله ملزم داشت.
کرخ که شهری بود در مجاورت بغداداز زمان خاص منصور ساخته شد نقشه شهر را بر قطعه پارچه ای کشیدند و به منصور نمودند که بازارها بر نقشه هویدا بود و هم مسجدی بزرگ خاص کرخ بنیاد کردند که بازاریان به بغداد نیایند.

حمداالله مستوفی ، مورخ ایرانی معتقد است که کرخ بغداد بوسیل شاپور دوم، پادشاه ساسانی که بین سالهای 309 – 379 م سلطنت می کرد ساخته شده است. یاقوت حمدی اصل کلمه کرخ رابظی می داند، اما برخی از محققان آن را آرامی یا سریانی می دانند که به معنای بردن آب به نقاط دیگر است. برخی نیز کرخ کرخ را همان کلمه آرامی کرخی به معنای شهر استوار و محکم می دانند هم چنان که عده ای آن را کلم یونانی (Charaa) می شناسند که به عربی تبدیل شده و معنای مکان و دیوار گرفته است. مکان های دیگری را نیز به این نام می شناسیم مانند کرخ، سامرا و کرخ بابرا که به معنای خانه و یا هر مکانی است که در اطراف آن حصار است، بنابر این کلمه کرخ بایستی واژه ای آرامی باشد. به هر حال کرخ در سمت غربی دجله واقع از محله های دیگر آباد ترو محل سکنای بازرگانان ثروتمند بوده است این محله از آغاز بنای بغداد، شیعه نشین بوده و جز محل کرخ، محله های کوچک تری که ویژه شیعیان بوده نیز وجود داشته است. این محله ها عموماً مرکز درگیری میان شیعه و سنی بوده است یا اشارتی که ابن جوزی به شورش های محله ای را رد می توان گفت که علاوه بر کرخ در غرب بغداد محله های مسکونی دیگری در همان منطقه در نهر الطابق و در شرق بغداد، محل های سوق السلاح، باب الطاق، سوق یحیی، قلایین، ثلاثاء، اساکته و اهل درب سلیمان مرکز شیعیان بوده است.

کرخ نام شگفت انگیز و پر ماجرائی است. گذشته از قدمت و اهمیت پیش از اسلامی آن، از ابتدای دوران اسلامی وارد عرص سیاست و اقتصاد گردید. می دانیم که در زمان حجاج ، سال 76 هـ. محلی مهم و پررفت و آمد بود و دلیل توجه به آن قرار داشتن بر سر راههای اصلی میان رودان و واقع بودن در کنار دجله بوده است بهمین جهت منصور نیز به‌آن توجهی خاص مبذول داشت و چنانکه دیدیم به منظور دوری گزیدن از شورشهای خوارج و شیعیان کرخ را برای زندگی ادار دستگاه عظیم اداری خود برگزید. و آنرا قلب حکومت عباسی قرار داد. اگر کمی به عقب بازگردیم به یاد می آوریم که قبل از بنای بغداد نو، در اطراف کرخ دژهای ساخته شده بود. و در ابتدای کار اسلام در همین محل توسط سعد بن مسعود جنگی با خوارج در گرفت.

همچنین دیدیم که المنصور بازارهای جانب شرقی دجله را به کرخ منتقل ساخت. زیرا بازرگانان و بیگانگان که در رفت و آمد بودند. شبها را در کاروانسراهای این بازارها گذرانیدند بدین ترتیب کرخ یکی از مهمترین مراکز تجاری بغداد، محل تردد بازرگانان، بخصوص تجار بین المللی گردید. گذشته از موقع مهم بازرگانی و شهرت بازار عتیق آن کرخ از لحاظ موقع سوق الجیشی برای بغداد اهمیت بسیار داشت. زیرا محل به شهر همواره از آنجا آغاز می شد و متواریان و دشمنان و شکست خوردگان از طریق کرخ می گریختند محمد بن علی بن موسی (ع) امام نهم در سال 220 در بغداد درگذشت چنانکه امام موسی کاظم نیز در این محل آرمیده بود. به همین جهت کرخ از ابتدا پایگاه مهم شیعیان گردید.

صاحب معجم گفته که کرخ ال در وسط بغداد بود و دیگر محل ها بآن متصل بود. اما در این زمان آن محله ایست جدا در میان خرابه واقعست و در حوالی آن عمارتهاست اما بآن متصل نیست در میان شرق و قبل آن محل باب البصره است که مردم آن همه سنی قبلی اند و مسافت میان این محله و باب الکرخ بقدریکه میدان اسب است و در جنوبی باب الکرخ محله ایست که معروفست بنهر قلابین مردم آن محله نیز سنی حنفی اند و از یسار قبل باب الکرخ محله است که آن را باب المحول گویند و مردم این محله نیز سنی اند و اهل کرخ همگی شیعه امامی اند و در میان ایشان هر گروه سنی پیدا نمی شود صاحب تاریخ مصر در وقایع سند احدی و اربعین و اربعماه بتقریب ذکر فتنه که در بغداد میان شیعه و سنیان واقع شده گفته که اهل کرخ طایفه اند که بر سب صحاب معهودین نشو و نما یافته و از غایت و کثرت جلادت حکم خلیفه بغداد برایشان جاری نمی شود.

زیرا که سلاطین آل بویه که بر خلفا مستولی بودند حمایت آن جماعت بواسط مشارکت مذهب مینمودند و ابن کثیر شامی در تاریخ خود گفته که در سن احدی و حنین و ثلثماه عامه از روافض یعنی عامه اهل کرخ بر در خانه های بغداد لن محویتربن ابوسفیان را صریح نوشته اند و لعن آن کس را که فدک را بغضب از فاطمه گرفت و مراد با آن کس ابوبکر است و لعن آن کس را که عباس را از شوری اخراج نمود مقصود از آن عمر است و لعن آن کس را که از مدینه ابوذر را اخراج نمود و مراد باو عثمانست و لعن آن کس را که از دفن کردن امام حسن پیش بر او منع نمود و مراد از آن مروان حکم است و چون آن خبر بعزالدوله رسید او را خوش آمد و تغییر آن ننمود.

کرخ آن مقدار واجد اهمیت است که بطور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. اگر به عقب بازگردیم . به یاد می آوریم که مهمترین قسمت بغداد از قدیمترین ایام کرخ در غرب دجله بود که باروی کار آمدن عباسیها، کاخها دارالخلافه، مسجد جامع و بزرگترین دروازه ها و زیباترین و مجلل ترین بازارها شهر در آن بخش قرار داشت و در دوران اسلامی بتدریج به پایگاه ایرانیان و به تبع آن، شیعیان تبدیل گشته، بخصوص در دوران آل بویه نیروی عظیم یافته بود وجود مشاهد متبرک دو امام شیعه که بعدها کاظمین خوانده شد. محل مقدس این فرقه و سکونت بازماندگان خاندان هاشمی در آن بر اهمیت محله افزوده. آنرا تبدیل به کانون مقاومتی در برابر دستگاه حاکم، سنیان و بخصوص ترکان کرده بود. این بخش در نیمه دوم قرن چهارم هجری آباد و پر رونق بوده است.

اما بغداد در زمان آل بویه دچار انحطاط شد (تنوخی وسعت آنرا در 345 یک دهم وسعت زمان مقتدر می راندم شهر منصور متروک شد و دیگر حیات نداشت پیشتر محله های غرب بغداد خراب و کوچک شده بود. آبادترین بخش غرب بغداد در کرخ بود که در آنجا بازرگانان دارای محل کسب بودند. از اینرو بخش غربی در این زمان کرخ نامیده می شود.
کشمکش میان شیعه و سنی در این دوره معمول شد. و آغاز آن از 338 یعنی زمان بوسکه کرخ به غارت رفت و در 348 جنگ میان 2 گروه منجر به ویرانی و حریق در باب الطاق شد در 361 آشوبهای کرخ به سوختن آن و نابودی 1700نفر انجامید.

در سال 623 یاقوت اطلاعات مفیدی بدست می دهد جزبیه و الحریم الطاهری در شمال، چهارسوخ با نصیریه و عتابین و دارالقز در جنوب غربی، محول در غرب، قصر عیسی در شرق قریه و کرخ در جنوب از محلات مشهود بود.
مستوفی غرب بغداد را کرخ نامید و می گوید که پیرامون آنرا حصاری مدور با محیطی به طول 12 هزار قدم احاطه کرده بود.

مسجد براثاء
یاقوت گوید که براثاء با ثاء سه نقطه، محله ای در کنار بغداد در مقابل محل کرخ و در جنوبی دروازه محول بوده است در این محل مسجد جامعی بود که شیعه در آن نماز می گذراند. و بعداً‌مسجد و محله هر دو ویران شدند و اثری از محله باقی نماند. بنای جامع براثا در سال 329 پایان یافت و خطبه در آن برقرار گردید و در محل جامع مذکور قبلاً مسجدی بود که گروهی از شیعه در آن جمع می شدند و سب صحابه می پرداختند خلیفه الراضی دستور داد به آن مسجد هجوم برند و هر کسی در آنجا بود دستگیر ساختند و مسجد را با خاک یکسان نمودند. بحکم بر اعاد بنای مسجد و وسعت دادن و استحکام بنا فرمان داد و در بالای آن نام الراضی را نوشت و تا بعد از سال 450 نماز در آن به پا می شد و از آن به بعد تعطیل گردید.

به فتوای مقتدر در سال 313 مسجد را خراب کردند و آن را تبدیل به گورستان کردند تا مردگان در آن دفن شوند در سال 328 به دستور بحکم ترک (امیران مراء) مسجد براثا دوباره با آجر و گچ بنا گردید. ابن الجوزی خراب کردن مسجد براثاء را به مقتدر و یاقوت به الراضی نسبت داده است. نوشته ابن الجوزی صحیح تر است زیرا بعید به نظر می رسد که خلیفه ای دستور خرابی بدهد و یکی از خدمتگزارانش بلافاصله دستور تجدید بنا را صادر نمایند.

مسجد براثا در قری براثا قرار داشت این مسجد در نزد شیعیان مقدس بود زیرا به روایتی حضرت علی (ع) در نزدیک آن بقعه مسجد جامعی بنا کرد و در سال 37 قمری / 658 پیش از حرکت بسوی نهروان در نزدیکی آن غسل شهادت انجام داده و سپس به جنگ خوارج رفته بود. خطیب بغدادی می نویسد : شیعیان نسبت به مسجد بازار عتیقه به دیده تقدس می نگریستند و آن را مورد تعظیم و تکریم قرار می داده اند به گمان شیعیان علی بن ابی طالب در آن مکان نماز می گذارده اما هیچ کدام از اهل تحقیق نتوانسته اند ثابت کنند که حضرت علی به بغداد آمده باشد و در این باره جز خبری که قاضی عبدالله بن الحسین بن الصمیری از قول دیگران گفته است مدرکی در دست نداریم. بر اساس این خبر حضرت علی هنگام حمله به خوارج نهروان و پس از بازگشت از جنگ با همراهانش در این مکان نماز گزارده اند. این حوقل می نویسد : مسجد براثا را که در جانب غربی بغداد واقع است حضرت علی (ع) بنا کرده است این مسجد در تمام دوران خلفا، محل درگیری شیعیان و سنیان بوده است به دلیل همین درگیریهای مذهبی بود که فرمان مقتدر خلیفه عباسی، ویران گردید (29 – 320 ق / 908 – 9321 م / تا این که خلیفه راضی در سال 321 قمری / 940 م دستور داده آن را از نو بسازند و به همین مناسبت نام راضی را در بالای آن نوشته اند.

آل بویه توجه بسیاری به شیعه داشتند و مسجد براثا در منطقه کرخ بغداد را به شیخ مفید اختصاص دادند تا در آن نماز بگزارد و به وعظ و تدریس پردازد. شیعیان نیز دور و بر او را گرفتند . شیخ مفید عنایت خود را متوجه وحدت آنان ساخت و آراء شیعه را به یک سو متمایل ساخت. در حالی که قبل از او شیعیان عقاید و افکار مختلفی داشتند و آراء برخی از آنها با دیگری مخالف بود. مثلاً در بین کسانی که نام شیعه بر خود نهاده بودند غلاه ، اسماعیلیه و زیدیه و فرقه های دیگری نیز وجود داشتند که شیخ مفید آنان را به هم نزدیک ساخت و اختلافات بی اساس مذهبی را از میان برداشت و همه را در شاهراه حق گردآوری و کشتی متلاطم آنان را به ساحل نجات سوق داد.

در بغداد چهار مسجد جامع وجود داشت در جانب غربی مسجد منصور بود که در مدینه المنصور قرار داشت و نیز مسجد براثا مرکز تعلیم و فتن شیعیان و محل مناظره میان پیروان ادیان مختلف که در قری براثا حوم غربی بغداد بین مدینه المنصور و دجله واقع بود.

درالعلم
شایان ذکر است که قرن چهارم هجری شاهد تدریس علوم در خارج از مساجد یعنی در محلهای است که دارالعلم و دارلکتب نامیده می شد. این مؤسسات آموزشی را ابن جبال قاضی 354 – 965 م در نیشابور بوجود‌آورد. ابونصر شاپور بن اردشیر وزیر آل بویه نیز در سال 383 هـ . 994 دارالعلمی در کرخ ساخت. شریف رضی (406 – 1015 م) هم دارالعلمی در بغداد ساخت .

تأسیس دارالعلمها گوناگون برای تعلیم و تربیت بود. پایه های فکری این مراکز نخست مبتنی بر کتابخانه هایی بود که برخی از سخنرانیها و همایشهای علمی و ادبی در آن تشکیل می شد. نخستین دسته از دارالعلمهای اسلامی، رنگ مذهبی خاص نداشته است ولی از آنجائیکه (شاپور بن اردشیر) وزیر شیعی مذهب آل بویه، خود از پیشگامان تأسیس این مراکز بود. دارالعلم خویش را در کوی شیعه نشین بغداد (محله کرخ) و به عنوان پایگاه مهمی برای مذهب شیعه بنا نهاد و چندی نگذشت که دارالعلم شاپور به شدت رنگ شیعی به خود گرفت و بهترین دست آویز برای گسترش مذهب شیعه شد. این دارالعلمها الگوی برای فاطمیان در مصر، شد.

در دوران سلطنت بهاء الدوله امنیت و آرامشی بدان صورت وجود نداشت که سلطان فر اغت آن را داشته باشد تا دانشمندان و فضلاء را زیر چتر حمایت خود بگیرد با این حال یک چهره در این دوران نمود بیشتری یافت و آن کسی نبود جز ابونصر بن اردشیر وزیر بهاء الدوله ، این چهره برجسته مرکز ثقلی برای علماء و ادبا و فضلا به شمار می آمد و بسیاری از شاعران نیز در مدح وی مدیحه سرایی کردند.
مهمترین اقدامی که از نقطه نظر معنوی و فرهنگی توسط بویان صورت گرفت تأسیس دارالعلم مشهور توسط شاپور در سال 383 (993 م ) در محل کرخ بود.
او ساختمان این دارالعلم را وقف مردان اهل فضل و دانش کرده بود؟ در میان مجموعه کتابهای این مرکز که تعداد آن به 400 و 10 میرسد صد نسخه قرآن بود که توسط نبومقله نوشته شده و نیز شرح حال بسیاری از نویسندگان معروف زمان وجود داشت. شاپور همچنین کتابخانه را طبقه بندی کرده و فهرستی از کلیه کتابها تهیه نموده بود و حفاظت از کتابخانه را به دو عضو خاندان علی و قاضی نهاده.
و ریاست کتابخانه را به شیخ ابوبکر محمد بن موسی خوارزمی سپارده بود.

اگر چه بخت سابورگاه میل به اقبال و گاه میل به ادبار داشت و مکرراً از مقام خود عزل و دیگر بار نصب می گردید. لکن کتابخانه وی تا سال 451 هـ . ق دست نخورده و فارغ از تعرض باقی ماند. اما در این سال آتش در محله کرخ افتاد و تعدادی از کتابهای آن توسط مقامات و برخی دیگر توسط اوباش و اراذل به غارت رفت.
در میان درباریان بهاء الدین شریف ابوالحسن رازی که از سوی علویان سمت مدرسی داشت برجسته ترین چهره ادبی زمان بود.
الراضی به تقلید از سابور وزیر، یک مرکز فرهنگی تأسیس کرد که آن را نیز دارالعلم نامید در این مرکز فرهنگی محققین و مدرسین مورد حمایت قرار می گرفتند و همه امکانات آموزشی و تحقیقاتی موجود برایگان در اختیارشان قرار داشت.
در سال 383 هـ ابونصر شاپور بن اردشیر وزیر آل بویه در کرخ غربی بغداد کتاب خانه ای تأسیس نمود. کتب زیادی را از هر جا فراهم کرد و خریداری نمود. و با آن کتابخانه نقل داد. و از آن جمله یکصد نسخه قرآن بود از بهترین نویسندگان خط آن عصر ده هزار و چهارصد جلد کتاب دیگری که خوش نویسان معروف نوشته و مردان مشهور تملک کرده بودند مباشرت و رعایت این دو کتابخانه را بعهده دو نفر از علویها گذاشته بود و یکی از قضات را به معاونت آن دو نفر تعیین کرده بود.
شریف رضی نقیب علویان و مرد بزرگوار معروف متوفی سال 406 هـ 1015 م خانه ای بنا کرد. بنام دارلعلم و درب آنرا بروی طلاب علم باز نمود. و حاجات آنها را از هر حیث تأمین می کرد. اسم این مؤسسات که در هر دوره بنامی خوانده می شد بهترین دلیل است که مؤسسات قدیم و جدید تفاوت زیادی بوده در قدیم این محل را خزانه الحکمه می گفتند.
در سال 1383 اولین دارالعلم که مشابه مدارس نظامیه بغداد بود به همت شاپور فرزند اردشیر وزیر بهاء الدوله تأسیس شد آن را با کتابخان بزرگی داشت وقف علاقمندان کسب دانش کرد این دارالعلم دارای صد نسخه قرآن خوش خط و ده هزار و چهارصد جلد کتاب بود که غالباً به خط مؤلف نوشته شتده بود.
در ربع آخر سد چهارم هجری ابونصر شاپور بن اردشیر وزیر بهاء الدوله از آل بویه در سال 382 هـ . ق خانه ای را در جانب غربی بغداد در محل کرخ خریده پس از نوسای نام «دارالعلم» بر آن نهاد و وقف استفاده دانشمندان کرد و کتابهای بسیار نیز بر آن وقف کرد.
این دالعلم مقصدی بود برای دانشمندان و اهل ادب و نیز بزرگان دانش که به این مرکز آمده و شد داشتند از جمله فیلسوف و شاعر معروف ابوالعلاء معری به هنگام اقامت در بغداد در این محل حضور می یافت. اشعاری مراتب اخلاص و اشتیاق خود را نسبت به مجالس پر بار علمی و ادبی آن ابراز می کرد که از آن جمله ابیاتی است خطاب به کتابدار دارالعلم.
اخازن دارالعلم من تنوخته انت ده ننافیها! العوازف و اللغط
هان ای کتابدار دارالعلم چه بسیار بیابانها که بین من و تو جدائی انداخت که در آن جز آواهای مبهم به گوش نرسد. سبب از گفته یاقوت در باب ابومنصور محمد بن احمد چنین برمی آید که شاپور همین ابومنصور را به عنوان کتابدار دارالعلم برگماشته است دیگر اینکه ادار این مرکز پس از درگذشت شاپوربن اردشیر بنیان گذار آن برای سالهای متمادی به شریف مرتضی رئیس علویان بغداد محول گردید و نیز همزمان با انتخاب ابومنصور بازرسی بنام عبداله بن محمد برای دارالعلم معین شده بود. این کتابخانه در فرجام کار خود دارالکتب قدیم شهرت داشت و همچنان برقرار بود تا در آغاز اعتلای سلجوقیان بر بغداد در سال 447 هـ . ق دچار آتش سوزی شد.
ابونصر شاپور بن اردشیر وزیر بهاء الدوله از آل بویه در سال 382 هـ . ق خانه ای را به جانب غربی بغداد در محل کرخ خرید و پس از نوسازی نام دارالعلم بر آن نهاد و وقف استفاده دانشمندان کرد و کتابهای بسیار نیز بر آن وقف کرد. این دارالعلم مقصدی بود برای دانشمندان و اهل ادب و نیز بزرگان دانش که به این مرکز آمد و شد داشتند.

خزانه شاپور یکی از بهترین کتابخانه هایست که در جهان اسلام وجود داشته است این کتابخانه در 381 هـ بدست ابونصر شاپور فرزند اردشیر وزیر دودمان بویه در بخشی از بغداد بنام «بین اسورین» در محل کرخ ساخته شد. گویند این کتابخانه کانون برجستگان و دانشوران بود که در میانه ی آنها بارها بحث و گفت و شنود انجام می گرفت. ابوالعلای معری فیلسوف نامی هنگامی که در بغداد بود. بارها از آنجا دیدن کرد و دلبسته آن شد کتاب دوستان یا نویسندگان چون «احمد بن علی کتی» و «جبرائیل یختیشوع» کتابهای بسیار به این کتابخانه ی بغداد ارمغان داده بودند.

بغدادیان کتابخانه هایی بر منوال بیت الحکمه ساختند که یکی از مشهورترین آنها کتابخانه است که آنرا شاپور بن اردشیر وزیر بهاء الدوله دیلمی در محله ای میان دو قلعه در کرخ به سال 381 هـ . ق ساخت و گفته اند در آنجا حدود ده هزار مجلد کتاب قرار داده بوده که همه آنها به خط ائمه مشهور و معتبر نوشته شده بوده است و مؤلفان هر کدام نسخه ای از تألیفات خود را وقف آن کتابخانه کرده اند قسمتی از این کتابخانه مانند بسیاری از چیزها که با آمدن طغرل بک نخستین پادشاه سلجوقی به بغداد در سال 477 هـ . ق آتش گرفت و سوخت و از میان رفت و از کسانی که حفاظت باقی مانده این کتابخانه را برعهده گرفتند و سرپرست آن شدند عبدالسلام بصری لغوی (وفات 450 هـ . ق ) بود.

به سال 328 هجری قمری ابونصر شاپور بن اردشیر وزیر بهاء الدوله بدیهی در محله کرخ بغداد خانه ای خریداری نمود و پس از تعمیر و نوسازی آنرا تبدیل به دارالعلمی کرد که ارزنده ترین و نفیس ترین کتابهای تألیف شده را در خود جای می داد. ابونصر بیشتر این کتابها را خریداری نمود و یا از گوشه و کنار جمع آوری کرده بود تعداد کتابهای که ابونصر به این ترتیب فراهم آورد بالغ بر ده هزار و چهارصد جلد شده است.
زمانیکه دار العلم شاپور تأسیس شد مدیریت آنرا سه نفر برعهده گرفتند که در تاریخ نامی بیش از آنها باقی نمانده است یکی از آنها ابوحسین محمد بن ابی شیبه یا ابن ابی شیبه یا ابن سینه معروف به شریف بوده است.

دومین نفر آنها ابوعبدالله محمد بن احمد حسینی تبحانی و سومین آنها ابوعبداله حسین بن هارون مبنی قاضی بغداد بوده است.
بعد از درگذشت شاپور بن اردشیر اداره این مرکز به سید مرتضی رویس علویان بغداد رسید. وی از بزرگترین عالمان عراق و سرآمد آنها به حساب می آمد.
علاوه بر اینها باید از شخصی بنام شیخ ابومحمد بن موسی خوارزمی متوفی 403 هجری رئیس مکتب حنفی نیز نام می برد که از طرف شاپور برای اداره دارالعلم انتخاب شده بود.
مهمترین اقدامی که از نقطه نظر معنوی و فرهنگی توسط بویهیان صورت گرفت تأسیس دارالعلم مشهور توسط سابور در محله کرخ در سال 383 ( 993 م) بود. او این ساختمان این دارالعلم را وقف مردان اهل فضل و دانش کرده بود. و در میان مجموعه کتابهای این مرکز که تعداد آن به 1040 نسخه می رسد صد نسخه قرآن که توسط بنومقله نوشته شده و نیز شرح احوال بسیاری از نویسندگان معروف زمان وجود داشت. سابور هم چندین کتابخانه را طبقه بندی کرده بود و فهرستی از کلیه کتابها تهیه نموده بود و حفاظت از کتابخانه را به دو عضو خاندان علی و قاضی نهاده و ریاست آن را به شیخ ابوبکر محمد بن موسی خواندمی سپارده بود.

کلمات کلیدی :