ایران پروژه ایران پایانامه

فهرست

چکیده

نفس (بر وزن فلس) در اصل به معنی ذات است. طبرسی ذیل “و ما یخدعون الا انفسهم” بقره : 9 فرموده : نفس سه معنی دارد یکی بمعنی روح ، دیگری به معنی تاکید مثل “جائنی زید نفسه” سوم بمعنی ذات و اصل همان است.
نفس در قرآن مجید نیز به چند معنی به کار رفته است .
1)    روح مثل “الله یتوفی النفس الا نفس حین موتها” خدا ارواج را در حین موت از ابدان می‌گیرد و روحی را که بدنش نمرده در وقت خواب قبض می‌کند ، آنگاه روحی را که در خواب گرفته نگاه می‌دارد. اگر مرگ را بر صاحب آن نوشته باشند و دیگری را تا وقتی معین به بدن می‌فرستد.
2)    ذات و شخص . مثل “واتقو یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا” بقره : 48 بترسید از روزیکه کسی از کسی کفایت نمیکند.
3)    در آیاتی نظیر “و ما ابری نفسی ان النفس لاماره بالسوء الا ما رحم ربی” یوسف : 53 . “و نفس و ما سواها . فالهمها فجورها و تقویها” شمس: 7و8 . میشود منظور تمایلات نفسانی و خواهشهای وجود انسان و غرائز او باشد که با اختیاری که داده شده میتواند آنها را در مسیر حق یا باطل قرار دهد.
4)    قلوب و باطن . در آیاتی نظیر “واذکر ربک فی نفسک تضرعا وخیفه” اعراف : 205. و تخفی فی نفسک مالله مبدیه احزاب : 37 .  مراد از نفس و نفوس در این آیات باید قلوب و باطن انسانها باشد.
5)    نفس به معنی بشر اولی در آیاتی مانند “یا ایها الناس اتقوا ربکم الذی خلقکم من نفس واحده و خلق منها زوجها و بث منهما رجالا کثیرا و نساء” سوره نساء : آیه 98 : انعام – 189 : اعراف


چکیده    
مقدمه    
واژه شناسی    
خودشناسی و اصطلاحات آن    
تفسیر از خود بیگانگی و انواع آن    
آشنا ساختن انسان با خویشتن    
اهمیت خودشناسی در قرآن کریم    
انسان و شناخت های کاذب و فریبنده    
انسان و خداشناسی    
ارزش و مقام انسان    
ویژگی‌های انسان کامل در قرآن    
خداشناسی در کلام حضرت علی (ع)   
نگاهی به سیمای انسان کامل و ویژگیهای او از دیدگاه نهج البلاغه    
انسان و دشمن شناسی    
دشمن داخلی    
ناکثین و شیوه حضرت علی (ع) در برخورد با آنان    
سیمای ناکثین    
نتیجه گیری    
پی نوشتها    
فهرست منابع    

 

منابع و ماخذ

خدا و جهان و انسان از دیدگاه علی بن ابی طالب و نهج البلاغه
نویسنده محمدتقی جعفری تبریزی ، انتشارات نهج البلاغه 1379.
انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه ، نویسنده آیت ا… علامه حسن زاده آملی، انتشارات بنیاد نهج البلاغه
سیمای انسان کامل از دیدگاه مکاتب ، تالیف عبدا… نصری ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی تهران 1371
مجموعه آثار استاد شهید مطهری جلد دوم از بخش اصول و عقاید مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی ناشر انتشارات صدرا
خدا و انسان در قرآن ، معنی شناسی قرآنی نوشته دکتر توشیهیکو ایزوتسو، ترجمه احمد آرام
ترجمه و تفسیر نهج البلاغه ، مقدمه : رسالت انسانی و شخصیت علی (ع) ، ترجمه و تفسیر محمد تقی جعفری جلد اول
ترجمه و تفسیر نهج البلاغه جلد 7 ، بقیه شناخت از دیدگاه علمی و شناخت از دیدگاه قرآن ، ترجمه و تالیف محمد تقی جعفری
اقسام دشمن ، شرح نقوی ج 7 ، ص 16 خ 48 : 3
سنت خدا با دشمنانش فی ظلال نهج البلاغه مفنیه ج 1 ص 456 خ 90/6
منشاء دشمنی با خویشتن ، شرح جعفری ج 2 ، ص 248 خ 6/2-1
معیار دشمنی ، شرح جعفری ، ج 20 ص 250 ح 172
نشانه دشمنی ، شرح جعفری ، ج 21 ، ص 387 ، ح 295
شناخت از دیدگاه علمی و شناخت از دیدگاه قرآن جلد 7 ، محمد تقی جعفری
لغت نامه دهخدا ، تالیف علی اکبر دهخدا ، ناشر موسسه انتشارات دانشگاه تهران
قاموس قرآن ، تالیف سید اکبر قریشی ، دارالکتب الاسلامیه ، مرتضی آخوندی