ایران پروژه ایران پایانامه

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی بررسی انواع و روش های طراحی کمک فنرها در word

فصل اول

- کاربرد و شیوه نصب

- آزمایش کمک فنر

1-1-کاربرد و شیوه نصب

1-2-1- آزمایش بر روی خودرو

فصل دوم

-کمک فنر دوجداره بی فشار

- کمک فنر دوجداره بافشار

- کمک فنر یک جداره با فشار

2-1- کمک فنر دو جداره بی فشار

2-1-1- ساختار و شیوه کارکرد

2-1-2- هواگیری و موازنه حجم

2-1-3- رینگ آب بند،میله پیستون با پیستون، راهنما

2-1-4- محفظه سیلندر،مخزن روغن،لوله محافظ

2-1-5- کمک فنر برای موقعیت کاری دشوار،خودروی سواری

2-2-1- کمک فنر دو جداره مجهز به بالشتک گاز

2-3- کمک فنر یک جداره بافشار

2-3-1- ساختارو شیوه کارکرد

2-3-2-رینگ آب بند،میله پیستون،راهنما

فصل سوم

- نیرو هیدرولیکی میرا کننده

- میرایی اصطکاک

- عوامل موثر در میرایی

- روغن کمک فنر

3-1-نیروی هیدورلیکی میراکننده

3-1-1-منحنی مشخصه کمک فنر

3-1-3- نسبت کشش به فشار

شکل 3-9 منحنی مشخصه

3-1-6- میرایی مؤثر در نقطه تماس چرخ

3-2- میرایی اصطکاک

3-3- عوامل مؤثر بر میرایی

3-3-3 –میرایی تئوری و حقیقی

3-3-5- کاهش اثر میرایی

3-4- روغن کمک فنر

فصل چهارم

-ابعاد و طول کمک فنر

- اتصالات کمک فنر

- ضربه گیر و ایستان لاستیکی

4-1-ابعاد و طول کمک فنر

4-1-2-طول کمک فنر یک جداره

4-1-3-کمک فنر مجهز به ضربه گیر کشش و فشار

4-1-4 فضای لازم

4-2-اتصالات کمک فنر

4-2-1-خواسته های طراحی

4-2-2 اتصالات چشمی

4-2-3-اتصالات پینی

4-3-2-ضربه گیر فشار کمک فنر و ایستان

فصل پنجم

- کمک فنر تنظیم پذیر الکتریکی

- کمک فنر تنظیم پذیر الکترونیوماتیکی

- کمک فنر تنظیم پذیر هیدرولیکی

5-1-کمک فنر تنظیم پذیر الکتریکی

5-1-1- خواسته های طراحی

شیوه میرایی

منحنی مشخصه میرایی

5-1-3- سیستم شرکت بوگه

5-1-5- سیستم شرکت فیشتل و ساکس

- کاربرد

- لرزش گیر فرمان برای خودروی سواری و باری سبک

- لرزش گیر فرمان برای خودروی باری

- لرزش گیر با تنظیم پذیری وابسته به راستای نصب

1-کاربرد

4-لرزش گیر فرمان با میرایی وابسته به راستای نصب

نشان های به کار رفته در روابط واحدها

منابع و مآخذ

 
کمک‌فنر به همان اندازه که ایمنی حرکت را تضمین می کند، وظیفه خوش سواری
را نیز بر عهده دارد. کمک فنر باید از پریدن( جهیدن) چرخها جلوگیری کند،
یعنی تماس بین چرخ و جاده را همیشه برقرار سازد همچنین کله زدن خودرو را میرا کند.
با طراحی و ساخت سیستمهای تعلیق جدید با قطعات نگهدارنده و راهنمای کم اصطکاک، و افزایش سرعت و توان خودرو، امروزه انتظارات از این قطعه نسبت به سالهای گذشته به مراتب بیشتر است.
از این رو هر خودرو، کمک فنر خاص خود را دارد. کمک فنر نیز مانند لاستیک و لنت ترمز، تنش و شرایط کاری دشوار را تحمل می کند و از این رو نیاز به بازدید منظم دارد. تعویض به هنگام کمک فنر می تواند بر ایمنی راننده و سرنشینان اثر مهمی بگذارد. البته در این باره مشکلاتی وجود دارد.
فرسودگی و کارکرد لاستیک را می توان به خوبی از سایش عاج لاستیک دریافت. اما از آنجا که کمک فنر در داخل شاسی قراردارد، بازرسی آن ساده نیست. مشکل دیگر این است که آزمایش کارکرد کمک فنر نصب شده دشوار است.
خرابی و نارسایی کمک فنر، به ندرت ناگهانی و بدون نشانه قبلی بروز می کند. اما، کاهش توان میرایی معمولاً به گونه ای است که راننده کاهش تدریجی آن را حس نمی کند و به مرور زمان، شیوه رانندگی خود را با آن وفق می دهد.
پس فقط کنترل منظم، به شیوه ای که انجمن کنترل خودرو توف با دستگاه آزمایش ارتعاش انجام می دهد،( بخش 1-2 را ببینید)، نارسایی کمک فنر را آشکار می‌کند. انجمن توف راینلند تا به حال بیش از 25 مرکز آزمایش کمک فنر برپا کرده است. آزمایشهایی که شرکت بوگه و فیشتل و ساکس از سال 1972 میلادی تاکنون انجام داده اند، نشان می دهد که سی درصد از خودروهای آزمایش شده. یک کمک فنر خوب داشته اند. در حدود سه درصد از خودروهای آزمایش شده سه یا چهار کمک فنر غیر قابل استفاده داشته اند. سازمان خودروسازی مرکز فنی آلیانس واقع در محل ایسمانینگ شهر مونیخ با استفاده از همین روش آزمایش به نتایجی مشابه دست یافته است.

1-1-کاربرد و شیوه نصب
کمک فنر را که جزء میرا کننده خودرو است، بین جرم فرم بندی نشده( تعلیق) و جرم فنر بندی شده( بدنه) نصب می کنند. اتصال بالایی کمک فنر را به بدنه خودرو و اتصال پایین آن را به بند واسطه و یا مستقیماً به محور خودرو وصل می کنند. برای دستیابی به بهترین بازده ممکن، محل قرارگیری کمک فنر بر روی شاسی را به گونه‌ای طراحی می کنند که اتصال پایین کاملاً بیرون و در نزدیکی چرخ باشد و کمک فنر عمودی قرار گیرد، ( شکل 1-1). البته دستیابی به این طرح همیشه امکان پذیر نیست.
شیوه و نحوه قرارگیری و نصب کمک فنر در خودرو به پارامترهای زیر بستگی دارد:
? از آنجا که در خودروی سواری خانوادگی و باری پایین بودن و افزایش
شکل 1-1: در شکل محور عقب خودروی رنو مدل 9 و 11 را می بینید. کمک فنرها تقریباً عمودی و نزدیکی چرخ قرار گرفته اند. البته برای سهولت نصب و استفاده بهتر از فضا کمی به سمت جلو تمایل دارند. در این خودرو بزرگنمایی ID برابر 24/1 است، یعنی نیروی میرایی وارد بر چرخ 24/1 برابر کمتر از نیروی میرایی کمک فنر است.
شکل 1-2: محور عقب امگا کاروان: در شکل شیوه قرار گیری و نصب کمک فنرها بر سگدست را می بینید که به سمت داخل تمایل دارند. به دلیلی شیب دار بودن کمک فنرها نسبت به خط قائم. سطح بارگیری افزایش می یابد. قائم قرار دادن کمک فنرها، سطح بارگیری و فضای داخل خودرو را کاهش می دهد.

سطح بارگیری یک نیاز مهم در طراحی به شمار می آید، اغلب کمک فنرها را شیب دار و با زاویه معینی نسبت به خط قائم نصب می کنند،( شکل 1-2).
? اندازه و ابعاد لاستیک، به دلیل امکان نصب لاستیک پهن و زنجیر چرخ، کمک فنر را از چرخ دور می کنند. البته مقدار زاویه‌دار کردن کمک فنر در خودرو محدود است. برای جلوگیری از پایین آمدن بیش از حد سطح روغن در محفظه تعادل فشار و مکیده شدن هوا به داخل محفظه کار در کمک فنر دو جداره، زاویه تمایل کمک فنر نسبت به خط قائم، یعنی زاویه  در حالت پربار، نباید حتی المقدور از 45 درجه تجاوز کند، اگر مجبور به نصب کمک فنر با زاویه بزرگتری باشیم، حتماً باید از کمک فنری که مستقل از راستای نصب( موقعیت پیستون)عمل می کند، استفاده کرد.
برای راحتی، سعی بر آن است که در خودروهای سواری جا به جایی فنر( جمع و باز شدن محور) را بیافزایند. به این ترتیب می توان بدون آسیب دیدن لاستیک های ایستان، حتی در شرایط بحرانی و زیر بار از جا به جایی کافی هنگام جمع شدن کمک فنر بهره برد.
اگر به جا به جایی بیشتری نیاز باشد، ناچار باید نسبت میرایی کمک فنر به چرخ را تغییر داد( یعنی نامناسب انتخاب کرد) و یا به علت طول مرده بلندتر، طول کمک فنر را بزرگتر انتخاب کرد. برای نصب یک کمک فنر بلندتر باید نقطه اتصال پایین در سطحی پایین تر و محل اتصال بالا در سطحی بلندتر قرار گیرد. این امر در خودروی اپل امگا صادق است. اتصال چشمی پایینی در ارتفاع 162 میلی متر بالای سطح جاده به سگدست متصل است و اتصال پینی بالایی در داخل صندوق عقب قرار گرفته است و به بدنه پیچ شده است.

شکل 1-3: همان گونه که در شکل بالا( نمای بالا و نمای پشت محور عقب) می‌بینید. کمک فنرها را در اپل سناتور تقریباً عمودی نصب کرده اند، پایین قرار داشتن نقطه اتصال پایین و امتداد دادن اتصال بالایی کمک فنر به صندوق عقب، کورس بلند آن را برابر 280 میلیمتر امکان پذیر می سازد. در اینجا بزرگنماییiD  حدود 9/0 است. فضای آزاد  بین کمک فنر و چرخ را برای نصب زنجیر چرخ و فنر بادی نیمه کشسان تنظیم کننده ارتفاع در نظر گرفته اند.

برای مجهز کردن لاستیک چرخ محرک خودرو به زنجیر چرخ، کمک فنرها کاملاً در داخل و بین فنرهای تخت قرار می گیرند. شکل 1-5 نمایی از محور عقب خودروی باربری دیملر بنز مدل 308/ D  207 ، را نشان می دهد. به دلیلی پایین آمدن سطح باربری و صرفه جویی در فضا، کمک فنرها کمی به سمت جلو نیز متمایل هستند. زاویه دار قرار گرفتن کمک فنر در راستای طولی یا عرضی در خودرو اثر میرایی در حالت پربار را می کاهد. ( شکل 1-2 را ببینید) در هنگام جمع شدن کمک فنر و حرکت همزمان بدنه به سمت بالا، زاویه   بزرگتر می شود و در نتیجه مقدار بزرگنمایی میرایی iD   نیز افزایش می یابد. بدین ترتیب با ثابت ماندن نیروی میرایی FD  ، نیروی میرایی  مؤثر  در نقطه تماس چرخ کاهش می یابد. هر چه کمک فنرها به یکدیگر نزدیکتر باشند( یعنی اتصالات پایین آنها بیشتر در داخل قرار گیرند)، فاصله مؤثر آنها یعنی bD  نسبت به عرض خودرو یعنی bh  کوچکتر می شود،
( شکل 3-12) و نسبت میراییi  تأثیر نامطلوبی در میرایی بدنه دارد.

شکل 1-4: نگاهی به زیر شاسی محور جلوی خودروی سیتروئن دیان. در اینجا کمک فنرها کاملاً افقی و موازی با میله های کششی 2 قرار گرفته اند.
هنگام جمع شدن تعلیق در محور جلو و عقب خودروهای سیتروئن مدل دیان 6و سی وی6 ، میله های کششی طولی 2 به کمک بند طولی 1 به فنرهای مارپیچ فشار وارد می کنند،( شکل 1-4 را ببینید).
در این نمونه، کمک فنرها را کاملاً افقی و موازی با میله های 2 نصب می کنند. از این رو کمک فنرها هنگام جمع شدن تعلیق کشیده می شوند،( برخلاف معمول که هنگام جمع شدن تعلیق، کمک فنر فشرده می شود).
کمک فنرهای یک جداره با بالشتک گازی و پیستون گاز که در بخش 2-2-1 بررسی می شود، برای این گونه شرایط کارکرد و نصب به صورت افقی بسیار مناسب هستند.

1-2- آزمایش کمک فنر
1-2-1- آزمایش بر روی خودرو
هنوز هم دارندگان خودرو از آزمایش تجربی کمک فنرـ یعنی نوسان دادن خودرو در جهت عمودی با دست ـ برای ارزیابی وضعیت سیستم تعلیق و آزمایش کمک فنر استفاده می کنند. این شیوه آزمایش را خودرو سازان و تولید کنندگان کمک فنر صریحاً رد می کنند و برای آن دلایل زیادی دارند. کارکرد یک کمک فنر به سرعت آن بستگی دارد، یعنی سرعتی که با آن میله پیستون در داخل کمک فنر به بالا و پایین حرکت می‌کند.
با نوسان دادن خودرو با دست نمی توان به سرعتهای زیاد دست یافت. واکنش به سرعت های زیاد که برای ایمنی حرکت مهم است، در اینجا آزمایش نمی شود. علاوه بر آن به دلیل وجود اصطکاک درونی در سیستم تعلیق خودرو، نتایج به دست آمده چندان قابل اعتماد نیست یا حتی می تواند اشتباه باشد.
پس از کارکرد زیاد خودرو، مفاصل راهنمای تعلیق به سختی قادر به حرکت هستند، زیرا مقدار اصطکاک درونی موجود نسبتاً زیاد می شود در این صورت اگر کمک فنر به طور مؤثر عمل نکند، اصطکاک درونی سیستم برای میرا کردن نوسانات و ارتعاشات در فرکانس کم کافی است.
از طرف دیگر، اگر خودرویی را که مفاصل تعلیق روان و کمک فنری با اصطکاک درونی اندک دارد، در سرعت کم، بیازمایند. احساس می کنند که خودرو به شدت به نوسان در می آید( حتی هنگامی که کمک فنر به خوبی عمل می کند). دستگاه آزمایش ارتعاشی که شرکت بوگه طراحی و تولید کرده است، آزمایش صحیح کمک فنر را میسر می کند،( شکل 1-5) در این دستگاه هر دو محور در جهت عمودی و در حالت بحرانی به نوسان در می آیند. هنگام عبور از حالت بحرانی، فرکانس تشدید و دامنه بیشینه سیستم تعلیق را با واحد میلیمتر اندازه گیری می کنند. این مقادیر را با حد مجازی که سازنده خودرو تعیین کرده است، مقایسه می کنند.
مشکلات دستگاه آزمایش ارتعاش عبارتند از:
? علاوه بر میرایی کمک فنر، اصطکاک مکانیزم سیستم تعلیق( بوشهای راهنما و مفاصل گویی) نیز در نتایج به دست آمده دخیل هستند. اگر مقدار اصطکاک زیاد باشد. به اشتباه چنین نتیجه گیری می شود که کمک فنر کارآیی لازم را دارد.
? به دلیل محدودیت فرکانس و دامنه ورودی، دستگاه سنجش ارتعاش، کارآیی کمک فنر را فقط در محدوده باریک سرعت می آزماید. از این رو با این نتایج نمی توان کارآیی کمک فنر را در محدوده کاری واقعی ارزیابی کرد.

شکل 1-5: دستگاه آزمایش ارتعاش ساخت شرکت بوگه. لرزاننده4 به اندازه دامنه حرکت لنگ الکتروموتور در جهت عمودی به نوسان در می آید. با قطع کرده ( خاموش کردن) محرک، جرم محور از محدوده فرکانس تشدید عبور می کند. به کمک دامنه نوسان در بازه یاد شده می توان با استفاده از رابطه فیزیکی( که بین دامنه نوسان و نیروی میرایی وجود دارد) به مقدار نیروی میرایی دست یافت و نحوه کارکرد کمک فنر را ارزیابی کرد.

شکل 1-6: چرخه آزمایش کمک فنر بر روی دستگاه آزمایشVDA . در آزمایش خودکار کمک فنر، نیروی میرایی پس از طی کردن ششمین کورس در سرعت معینی اندازه گیری می شود. اندازه گیری نیروی میرایی در ششمین کورس به این علت است که بتوان با گذشت پنج کورس قبلی از هواگیری کمک فنر ونیز دقت اندازه گیری سرعت پیستون و نیروی میرایی اطمینان یافت. از آنجا که تغییر دادن فرکانس و تعداد دور ساده تر از تغییر دادن دامنه نوسان است، کورس پیستون برابر با 100 میلیمتر ثابت نگه داشته می شود.
  2-1- کمک فنر دو جداره بی فشار
کمک فنر دو جداره بی فشار ارزانترین و اقتصادی ترین نوع کمک فنر هیدرولیکی برای خودروی سواری است.
اصلاح بی فشار بیانگر آن است که سطح روغن در حالت سکون کمک فنر و در دمای محیط (دمای متعارف) در فشار اتمسفر قراردارد.دراینجا فشاری که هنگام فشرده شدن کامل کمک فنر،افزایش دما یا در کمک فنر بادی کمکی به دلیل پخش تنش (فشاری)در آب بند به سطح روغن وارد می شوند،در نظر گرفته نمی شوند،زیرا مقادیر آن ناچیز و از این رو قابل اغماض است.

2-1-1- ساختار و شیوه کارکرد
شکل 2-1 ساختار کمک فنر را نشان می دهد.این کمک فنر که طبق اصول کارکرد کمک فنر دو جداره عمل می کند،از یک محفظه کار (لوله سیلندر 2 به نام لوله‌فشار)تشکیل شده است.این لوله از پایین به شیرهای زیرین و از بالا به راهنمای میله پیستون 8 و رینگ آب بند 5 محدود می شود.میله پیستون 6 بین راهنمای میله پیستون و آب بند حرکت می کند.میله پیستون از یک سو به پیستون1(واقع در محفظه کار) و از سوی دیگر به مفصل چشمی بالایی و لوله حفاظ متصل است.لوله سیلندر 2 در داخل لوله‌ دیگری قرار دارد که به لوله بیرونی 3 یا لوله نگهدارنده موسوم است.از آنجا که این کمک فنر در لوله دارد،کمک فنر دو جداره نامیده می شود.بین لوله‌سیلندر 2 و لوله بیرونی 3،محفظه تعادل فشار C ایجاد می شود که حدودتاً تا نیمه روغن دارد.اما محفظه کار را از روغن کاملاً پر می کنند.لوله نگهدارنده 3 از طرفی به راهنمای میله پیستون و از سوی دیگر به کلاهک 1 که شیر زیرین را نگه می دارد،وصل می شود و پیش تنیدگی درونی مجموعه را کاملاً تأمین می کند.در قسمت زیرین کلاهک،اتصال چشمی را جوش می دهند.

شکل 2-1: کمک فنر دو جداره ساخت شرکت بوگه با اتصالات چشمی در هر دو انتها.از آنجا که محفظه تعادل فشار را درپیرامون محفظه‌کار کمک فنر طراحی کرده اند،در شکل،مجموعه شیر پیستون و شیر زیرین 4 را که در انتهای محفظه کار قراردارد،می بینید.شکل 2-3 شیوه کارکرد کمک فنر دو جداره را  نشان می دهد.
شکل 2-2:شیوه کارکرد کمک فنر دوجداره

البته برای اتصال کمک فنر به شاسی می توان به جای مفصل چشمی از اتصالات پینی استفاده کرد،هنگام جمع شدن چرخ،اتصالات بالا و پایین کمک فنر به یکدیگر نزدیک می شوند و به این ترتیب میله پیستون 6 و همراه آن پیستون 1 که در انتهای آن قراردارد،به سمت پایین رانده می شود.با پایین آمدن میله پیستون در محفظه بالایی کار(A1 )، میله پیستون حجم روغنی برابر با V1 را جابه جا می کند،این حجم برابر است با:
سطح مقطع میله پیستون ضرب در جابه جایی میله پیستون= V1
از طرفی دیگر مقداری از روغن به حجم V2 از شیر گلویی II‌ روی پیستون به داخل محفظه کار A1 جریان می یابد.این حجم برابر است با:
جابه جایی میله پیستون ضرب در مقطع رینگی شکل محفظه A1 = V2
از آنجا که مقاومت شیر IV در برابر جریان روغن به مراتب بزرگتر از شیر II‌ است،لذا بخش بزرگ میرایی در مرحله فشار،در شیر زیرین ایجاد می شود.فشار محفظه A1 و A2  تقریباً یکسان است.هنگام باز شدن چرخ،اتصالات کمک فنر از یکدیگر دور می شوند که به این ترتیب میله‌پیستون،همراه پیستون به سمت بالا می‌آید.

شکل 2-3: برای جلوگیری از پایین آمدن بیش از حد سوراخ در سطح روغن محفظه تعادل فشار C‌ باید کمک فنر دو جداره به گونه ای نصب کرد که شیب میله پیستون نسبت به خط قائم از 45 درجه بیشتر نباشد(‌یعنی 450›C).البته کمک فنر دارای بالشتک گاز از این قاعده مستثنی است.

در این صورت،حجم روغن V2 از شیر پیستون I  از محفظه کار A1 ‌ به محفظه A2
جریان می یابد و حجم روغن V1 از شیر زیرین III از محفظه تعادل فشار C به محفظه کار A2 مکیده می شود. از آنجا که مقاومت شیر I  در برابر جریان روغن به مراتب بزرگتر از شیر III‌ است،بخش بزرگ میرایی در مرحله کشش،در شیر پیستون به وجود می آید.
در کنار عبور روغن از شیرهای تنظیم پذیر I تا IV روغن از محلهایی نیز نشت می کند که جلوگیری از آن ممکن نیست.این نشت از شکاف موجود بین پیستون و لوله فشار و نیز شکاف بین راهنمای میله پیستون و میله پیستون رخ می دهد که هنگام اعمال فشار به محفظه کار،مانند مقطع های گلویی کمکی برای جریان روغن کار می کنند.باید هنگام طراحی و تنظیم میرایی این جریان های اضافی را در نظرگرفت.
سطح روغن در محفظه تعادل فشار باید به گونه ای باشد که از مکش هوا از شیر زیرین به داخل محفظه کار،حتی در شرایط کاری دشوار جلوگیری می شود این حالت می تواند هنگامی که میله پیستون در دمای خیلی کم کارکرد(40- درجه سانتیگراد)کاملاً به بالا می آید،پدید آید.در ضمن،شیب نصب کمک فنر در خودرو را نیز باید در نظر گرفت.بر اثر شیب کمک فنر نسبت به خط قائم،سطح روغن در محفظه تعادل فشار پایین می آید،(شکل 2-3 را ببینید).از این رو برای این زاویه حد معینی وجود دارد.زاویه   تا جای ممکن نباید از 45 درجه فراتر رود.البته در اینجا باید افزایش زاویه   هنگام جمع شدن کمک فنر را نیز در نظر گرفت.این پدیده،به ویژه در محورهای صلب شدیدتر بروز می کند،

مقدمه

از گذشته های دور کشاورزی یکی از مهمترین راه های تامین غذای انسان بوده است . زراعت در ابتدا بستگی زیادی به مقدار بارش برف و باران داشت و اگر در یک سال به اندازه کافی بارندگی نمی شد ، محصول خوبی هم بدست نمی آمد ، بنابراین ، نیاکان ما به فکر افتادند تا از آبهایی که در طبیعت به صورت رودخانه ، چشمه ، چاه و قنات وجود داشت ، برای آبیاری زمینهای خود استفاده کنند . چه این ترتیب بود که روش زراعت آبی تبدیل شد . از بین رفتن خاک کشاورزی ، دشواریهای فراوان آبیاری و صرف وقت و هزینه زیاد ، انسان را به فکر انداخت تا راه جدیدی برای آسان تر شدن آبیاری مزارع خود پیدا کنند . سرانجام با الهام از ریزش باران در طبیعت ( آبپاش ) اختراع شد . ولی چون از این وسیله نمی توانستند برای زمینهای بزرگ استفاده کنند روش تازه ای برای آبیاری باغها و مزاع پیدا کرده آن را ( آبیاری تحت فشار ) نامیدند .  در این روش ( آب ) به وسیله پمپ یا اختلاف ارتفاع تحت فشار قرار گرفته و به صورت باران یا قطره و یا روشهای مناسب دیگر ، در اختیار گیاه قرار می گیرد . آبیاری تحت فشار روش ها و دستگاه های مختلفی دارد . معروفترین آن ، روش آبیاری بارانی و قطره ای هستند . در این نشریه شما با انواع دستگاهها و روش های مختلف آبیاری بارانی و قطره ای آشنایی بیشتری پیدا می کنید .

فهرست منابع

1 ـ آل ابرهیم ، بیژن سیستم آبیاری تحت فشار
2 ـ حسینی ابریشمی ، سید محمد ، امین علیزاده آبیاری ، بارانی .
3 ـ خدا بخشی ، رستم  شناخت دستگاه آبیاری بارانی غلطان .
4 ـ خیرابی جمشید ، آبیاری تحت فشار .
5 ـ ارشد ، کامران آشنایی با سیستم آبیاری قطره یی .
6 ـ وفایی ، فرید آشنایی ، دستگاه آبیاری بارانی قرقره ای .
7 ـ خیرابی ، جمشید آبیاری قطره ای .